Karın altında bekleyen tehlike
2022 son yılların en çok kar yağan yıllarından biri. 22 Mart'ta yurdun önemli bir bölümü hala kar altında.
Doç. Dr. Hasan Ekiz geçmişte Tarım Bakanlığı’nda önemli görevler üstlenmiş kıymetli bir isim. Mart ayında yağan karın her zaman iyi sonuç vermeyeceğine dikkat çekiyor.
Tarımda verimi etkileyen birçok unsur var. Tohum, gübre, toprak bakım tüm bunların etkisini artıracak ya da düşürecek olan iklim. Aynı şartlarda iklime göre dekardan 500 kg da, 50 kg da alınabilir.
İklim hala tarımda belirleyici
Buğday üretiminin sera gibi kapalı yerlerde üretilmesi söz konusu değil. Neredeyse tamamı açık tarlalarda üretilir. Üretim alanlarının yüzde 80’i sulanmaz. Bu nedenle yılın yağış durumu üretim için çok önemli.
2022 yılı buğday rekoltesi sürprizlere açık
Ekiz’e göre; beklentiler olumlu olmakla birlikte çeşitli riskler taşıyor. Son yıllarda buğday verim ortalaması 280 kg, yağışlar bu şekilde devam ederse verim 350- 400kg olabilir.
Ancak riskler var sertifikalı tohum azaldı gübre atılamadı.
2021 yılı buğday rekoltesi resmi olmasa da sahadan gelen rakamlara göre 13 milyon tonun altında gerçekleşti. Gübre fiyatları yüzünden sonbaharda verilmesi gereken taban gübresi %30’dan fazla azaldı. Sertifikalı tohum satışları %25’ten fazla azaldı.
Türk tarımı için gübre çok önemli. Topraklarımızın organik madde miktarı çok az. Organik madde Ukrayna Rusya gibi ülkelerde %10’dan fazla. Topraklarımızın sadece %1’inde organik madde değeri %3’ün üzerinde kalanında normal değerin çok altında. Bu nedenle buğday verimimiz çok düşük.
Toprağın en önemli değeri organik madde miktarı. Bu açıdan Türk tarımı için gübre fiyatlarıyla oynamak, verimlilik ile oynamak demek.
Sadece gübre değil toprak bakım ürünleri de verimsiz topraklarımız için çok önemli.
Karın altında bekleyen tehlike
Birçok yerde tarlalar hala karın altında. Karın altında neler olup bittiğini henüz bilmiyoruz. Kış ölümleri, havasızlık, su kesmesi, toprak sıkışması, hastalık gibi sorunlar yaşanabilir. Sorun yaşanırsa problem ciddi.
Baharlık buğday ekimi yapılan yerlerde, özellikle doğuda ekim tarihi gecikecektir. Bu gecikmenin verim üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Sonuç olarak kar yağdı tarım kurtuldu demek için çok erken, bu yıl kurtulsa da gelecek yıllar hala tarım iklime gebe. Bir an önce iklim krizi ve tarım konusu çalışılmalı.
Bu yıl ekmek fiyatları Ukrayna Rusya savaşı ve karın altında bekleyen tehlikeye göre belirlenecek.
Yani her kar mutluluk getirmiyor.