Sonrasında insan meta değildir, duyguları vardır, insanı tek bir boyutta ele almak yanlıştır, nidaları zamanla “davranışçı insan” modelini ortaya çıkarttı. 

Yani geniş anlamda ekonomide iki nesil görmüş olduk. Şimdi ise bu insan nesli üçüncü bir boyuta ulaştı. 

Adı; “veri insanı”.

Son bir haftadır Whatsapp gündemde. Bugünlerde yazılımcıların telefonları çok sık çalıyor. Hatta telefonlarını “kabul et” ya da “kabul etme” diye açıyorlar. 

Meselenin ne olduğunu aslında birçoğumuz öğrendi. Amaç, milyarlarca insana ait veriler. Zaten, verinin kimler için neyi ifade ettiğini öğrenmek isterseniz, ulaşacağınız ilk hap bilgilerden biri (hap bilgiyi tehlikeli bulduğumu tekrar söylemeliyim.) pazarlama ve en önemli fonksiyonu olanı reklamcılıktır. 

Sahip olunan ve işlenen veriler (işlenmeyen, bilgiye dönüştürülmeyen veri işe yaramaz)insanın var olduğu her türlü topluluk içerisinde kullanılabilir. 

Neden mi topluluk dedim. Çünkü hepimiz farklı kesimlerin hedef kitlesinde yer alıyoruz. Toplumdaki rollerinizi bir düşünün. Buradaki çeşitlilik bile bizleri farklı ürünlerin kullanıcısı olmamızı sağlayan etkenler. Ve hepimiz en az bir markanın odaklandığı pazar içerisindeyiz. 

Kimine göre potansiyel, kimine göre sadık müşteriyiz. Ben kimsenin müşteri değilim, diyen arkadaş bir tüketici olduğunu unutuyor herhalde.

Hedef kitleye göre ürün geliştirmek, tutundurmak ve sürdürmek en temel pazarlama işleyişi. İşletme açacaksak, işletme yöneteceksek ilk soru; hedef kitle kim? 

Bu soruya cevap veremeyen yok oluyor zaten. Hedef kitleye ulaşmak için kimlik bilgiler yetiyordu kuruluşlara. Cinsiyet, yaş, gelir, eğitim bir şekilde sistem işletiliyordu.

Ama demografik özellikler yetmiyor artık. Bizlerin duygularına, bu duyguların nedenlerine, hangi ve nasıl davranışsal boyutta gerçekleşeceği bilinmek isteniyor. 

Bebek bekleyen bir annenin hangi gün doğum yapacağını biliyoruz, demeleri iki ay öncenin konusu değil. Yıllara dayanıyor. Ya da ikinci kez gittiğiniz mağazada hangi ürünü satın alacağınızın bilgisi bizde var, sözünü dün söylemediler. Hiçbir kimlik bilginiz olmadan sadece tüketim alışkanlıklarınıza bakarak demografik özelliklerimizi tahmin etmeden biliniyor.

İnsana ulaşmak. Aklından geçenleri bilmek. Satın almaya yönelik algı, tutum oluşturmak. Güdülemek. Bütün bunlar geleneksel reklamcılıkla bir yere kadar. Fakat sektörde ihtiyaç duyulan pazarlama iletişimi; Nokta atışı yapmak. 

Bu konu hakkında farklı teoriler geliştirebilir ve teorinin bir savunucusu olabilirsiniz. Ama ben, teori üretmektense verilerin özellikle pazarlamada nasıl kullanılacağından bahsetmek istedim. 

Toplumlar Whatsapp konusunda ikiye ayrıldı. Bir grup; “Laissez faire” diyor, bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler. Diğer grup ise; verilerimi kullandırtmam, deyip uygulamadan çıkıyor. Kararınız ne olur, bilemiyorum.

Bazı gerçeklerin farkına vardığımızı düşünüyorum. Whatsapp sözleşmesi ile beraber veri konusu küresel bir gündeme dönüştü. Ama şunu asla unutmayın; “Dünyanın yeni hammaddesi artık veridir.”