Şunu öncül olarak yazmak istiyorum; biz kuşak kelimesini çok sevdik. Gerçekten. Dikkat edin lütfen nesil, dönem, akran, emsal gibi kelimelerin yerine artık kuşak kelimesi kullanılıyor. Sanki farklı bir büyüsü varmış gibi hissediliyor. 

Kuşakların üzerine çok yazıldı, çok konuşuldu. Devam da ediyor, edecek de. Şimdiden ileriki zaman dilimlerinde doğacak olanların kuşakları bile tanımlandı. Mesela Z’den sonra alfa kuşak, sonra beta kuşak gibi. Bu arada laf aramızda birçok kişi Z kuşağa odaklanıyor ama hakiki dikkate alınması gereken bence alfa kuşak. Bunu bir ara tartışırız.

Z kuşağın özellikleri hakkında çok fazla kaynak ve araştırma var. Bunlara girmeyeceğim. Çünkü toplumsal ve bireysel anlamda dikkat çekmek istediği konu farklı kuşaklarda doğanlarda da Z kuşak özelliklerinin görülmesi.

İlk etapta teknoloji ve internet kullanımı ve buna bağlı olarak bağımlılık geliyor. Normalde dijital yerli olarak tanımlanan Z kuşak, teknoloji kullanmayı çok seviyor ve özellikle sanal topluluk içerisinde kendini tanımlıyor.

Ekran süreleri, sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve sıklıkları, aynı anda birden fazla sosyal medya hesaplarına sahip olmaları ve aktif kullanmaları gibi Z kuşakta görülen özelliklerin aynısı diğer kuşaklarının çoğunluğunda da var.

Hatta dijital göçmenler ve dijital melezler yani Z kuşak dışında kalanların önemli bir kesiminde internet ve teknoloji bağımlılığı ve sosyal medyada var olma istekleri görülüyor. Etrafınıza bir bakın, çok fazla dijital göçmen özellikle Facebook’ta çok ciddi vakit geçiriyorlar.

İddia ediyorum kolayda örneklem ile seçin dijital göçmenleri ve telefonlarındaki ekran sürelerine bakın, sonra bunu Z kuşak ile kıyaslayın. Emin olabilirsiniz dijital göçmenlerin sürelerinin daha fazla olduğunu göreceksiniz. Sakın şunu düşünmeyin; “onların zaman yoğunluğu ile Z kuşağın bir değil. Biri ders çalışıyor, diğeri TV karşısında telefonuyla meşgul oluyor.” Öyle bir şey yok. Hepimiz biliyoruz ki sanal dünyaya daha fazla zaman ayırıyoruz. Tuvalette girmeden telefonum nerede diyenleri görmediniz mi sanki?

Diğer nokta popülerlik ya da popüler olma. Aslında bu insan ırkında var olan bir şey. İnsanlar toplum içerisinde fark edilmek istenir, kimse toplum içerisinde ötekileştirilmek ya da dışlanmak istemez. Bu dahil edilmeme ya da kabul görmeme gibi sorunlara, sahip olduğu popülarite ile engel olacağına inanılır. 

Popüler olma isteği de sadece Z kuşağa ait değil, bütün kuşaklar da var. Sokak röportajlarını hatırlayın, bir iki kelam etmek için nasıl birbirlerinin sözlerini bölüyorlar ve bunu yaparken hakaret ve hararet içerikli konuşmalar yapıyorlar. Açın bakın. Amaç gerçekten söz hakkını kullanma isteğimi yoksa kısa da olsa popüler olma arzusu mu? Siz karar verin.

Bunları okurken aklınıza mutlaka gelmiştir. Bana, bütün kuşakların ortak özellikleri bunlar, bu bahsedilenlere göre tabi ki kuşaklar aynı olur, diyebilirsiniz. Eğer bunu söylerseniz sizi başka bir pencerenin önüne alıp şunları açıkça söyleyebilirim;

Z kuşağın yaşadığı ruhsal gerilimler, bu gerilimlerin ortaya çıkış biçimleri ve ruhsal durumlar ya da bunalımlar sonucu gösterilen davranışlar. Bunlarda da çoğunluğu aynı olmak üzere benzerlikler var.

“Kimse beni anlamıyor.”, “Kendimi çok yalnız hissediyorum.” Bu sözleri ekseriyetle gençlerde ya da ergenlik çağındaki insanlardan duyardık. Ama bugünlerde bütün kuşakların dilinde, şahit olmadınız mı?

Bana kalırsa biraz daha fazla çözümleme var işin içerisinde. Epeydir gözlemliyordum bu durumu, son zamanlarda daha fazla arttığını hissettiğim için yazmak istedim. Biraz gözlem yaptığınızda beni daha iyi anlayacaksınız.