Türkiye’nin farklı bölgelerinde kurulan ve tarımsal üretim alanında faaliyetler yürüten 169 kooperatif gerek nihai tüketicilerle gerekse B2B görüşmeleri ile kendilerini tanıtma, satış süreci başlatma imkânına sahip oluyor. Tarım kooperatiflerinin temelde iki sorun var. “Depolama” ve “Pazarlama”. Fuar organizasyonu depolama sorununa çözüm üretme niteliğinde değil. Zira bu sorun yerel yöneticiler, kooperatif üyeleri ve devlet destekleri ile olacağı aşikâr. Ancak fuarın pazarlama noktasında önemli bir araç olduğu da bir gerçek. 

Üreticilerin üzerinde en çok tartıştıkları sorun, mahsulün nihai tüketiciye varana kadar aracıların fazlalığı ve her bir aracının kendi kar payını ekleyerek mahsulün fiyatının artması. Üreticiler ve bağlı oldukları kooperatifler uzun yıllardır bu dertten gerçekten muzdarip. Bu durum hem üreticiyi hem de tüketiciyi ciddi ölçüde etkilemektedir. Peki, aradaki aracıların olmadığı (olsa bile birden fazla olmadığı) bir ticaret mümkün mü?

Mümkün! Adı ise; “Adil Ticaret…”

Arada aracıların olmadığı, üreticinin tüketici ile direkt iletişim ve ilişki kurduğu, mahsul satış fiyatının üreticiler tarafından belirlendiği, üreticiyi de tüketiciyi de koruyan bir sistemin adıdır Adil Ticaret. Sınırı bununla da bitmez. Çocuk işçilerin çalıştırılmadığı, üretim aşamasında emeği olanların sağlıklı ve insan yaşam değerine uygun yerlerde barındığı, üretim sürecinde bedenen çalışanlara kazançlarının gerçek değerinin verildiği, kırsal kalkınmayı destekleyen, toprak verimi, mahsul sağlığı ve tüketici güvenini ön planda tutan bir işleyişe sahiptir.

Ülkemizde pek bilinmez, bilinse de uygulanmaz. Aslında kooperatiflerin uzun bir süredir yapmak istedikleridir Adil Ticaret. Örneğin; şeftali üretimi gerçekleştiren bir çiftçi yukarıda sıraladığımız adil ticaret esaslarını yerine getirdiğinde ve adil ticaret derneği (komisyon) tarafından mahsul onaylandığında ürünün ambalajında tıpkı helal gıda logosu gibi bir logo ya da sembol yer almakta. Tüketici, o sembolü gördüğünde üreticinin ürünü bizzat kendi ulaştırdığını anlamakta ve aynı şekilde sosyal bir destek vereceğini düşündüğü için satın alma tercihini bu yönden yana kullanmaktadır.

Tarım Kooperatiflerinin de var olmaları ve üyelerine kazanım elde edebilmeleri için adil ticaret kavramını bolca dillendirmeli, farklı platformlarda anlatmaları ve aynı sistemin ülkemize de kazandırılması için çalışmalar düzenlenmelidirler. Aksi takdirde “üreticiden tüketiciye” ve “sağlıklı üretim ve tüketim” değerleri ve ilkesine sahip olan kooperatifler rekabet avantajı olarak kabul edilen bu felsefeleri ile diğer küresel işletmeler arenasında rekabet denkliği sağlayamayacaktır.