Maden sektöründe küresel ve yerel daralmaya paralel bir küçülme söz konusu. Bunu madenciler yıllık yüzde 9,2 olarak ifade ediyor. İhracat da 5 milyar dolardan 4 milyar dolara gerilemiş… Eğer sektörle ilgili gerekenler yapılamazsa kalkınmada ve bilhassa sanayi alanında patinaj çekmeye başlayabiliriz. Madenciler de tehlikeyi görmüş ki, sorunlarını hükümete iletmek için seferber olmuş.

Malûmunuz Türkiye’de madencilik bir değil birkaç bakanlığın uhdesinde yürüyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ve devamında Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) madencilikte ilk müracaat edilmesi gereken merciler.

***

Dedim ya, madenciler sıkıntıda. Öyle hale gelmişler ki Ankara’da makamlara kadar çıkmak zorunda kalmışlar. İzin bedelleri, süreçleri, bürokratik engeller, idari ve yasal prosedürlerle ilgili sorunların ivedilikle çözülmesini dört gözle bekliyorlar.

Madencilikte finansman, üretim, istihdam ve pazarlamanın sürdürülebilir olması için bürokrasideki işlerliğin olmazsa olmaz olduğunu, kamu kurum ve kuruluşları arasındaki koordinasyon eksikliğinin giderilmesi ve bu konuda mutlaka yasal düzenlemelerin çıkarılması gereğini dile getiriyorlar.

Madenciler ayrıca çıkan her yasa ve düzenlemenin sektörün yükünü artırdığını, sorun çözme yerine işleri ağırlaştırdığını iddia ediyor ve “maden arama faaliyetlerini teşvik edecek, arama izinlerini kolaylaştıracak, orta-küçük işletmelerin yükümlülüklerini azaltacak, izinlerdeki belirsizlik ve öngörülebilirlik sorunlarının yaşanmasını önleyecek, stratejik ve kritik madenlerin üretimini arttıracak, yasalara saygılı tüm yatırımcılara fırsat eşitliğini sağlayacak idari ve yasal adımların zaman geçirilmeden atılması”nı istiyorlar.

Neticede atılan bir adım ve bu adıma karşılık vermeye hazır bir siyasi irade var. Madencilik ve ardından maden teknolojisini ilgilendiren metalürji konusunda herhalde yakın bir zamanda çözüm odaklı bir sonuca ulaşılacak.

***

Ankara’da bakanlıkların koridorlarında Türkiye ve sektör adına çözüm arayan madencilerimizi kutlamamak elde değil. TOBB Madencilik Meclisi Başkanı İsmet Kasapoğlu, KÖMÜRDER Başkanı Gökalp Büyükyıldız, Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Ali Emiroğlu, TÜMMER Başkanı İbrahim Alimoğlu, Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Mevlüt Kaya, Ege Madenciler Derneği Başkanı Hakan Ürün, Çanakkale Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Naci Tülek, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aydın Dinçer, Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, Aydın Sanayi Odası Başkanı Mehmet Yunus şahin, Genel Madenciler Derneği Başkanı Cemil Ökten, Agrega Üreticileri Birliği Başkanı Şevket Koruç, SERHAM Seramik, Cam ve Çimento Hammaddeleri Üreticileri Derneği Başkanı Ahmet Gümüşçü gerçekleştirdikleri toplantılardan ümitli olduklarını belirtiyorlar.

Ancak madencilerin unuttukları, belki de Ankara’da yaptıkları toplantılarda gündeme gelen fakat kamuoyuna vermek istemedikleri bir husus var ki bence istenilenlerden daha mühim. O da madencilik sektörünün finansmana erişmesi olayı. Para olmadan bugün yatırım yapmak kolay iş değil. Madencilik kısa süreliğine yapılacak bir iş olmadığı, uzun vadeli yatırımlar gerektirdiği, ayrıca yüksek oranda risk taşıyan bir sektör olduğundan devletin destekleyici, hatta cesaretlendirici ve özendirici tedbirler sunmasının lüzumuna dikkat çekmek istiyorum. Finans dünyasının madencilerle ne kadar ilişkisi var, oturup bir düşünelim derim.

Diğer taraftan geleneksel hatalardan dolayı madencileri cezalandırmak yerine yol göstermek, teknik ve ekonomik olarak destekte bulunmak, vergi muafiyetlerinden istifade ettirmek, teşvikler devam edecekse kalkınmanın merkezindeki madenciliği bu konuda önlere çekmek herhalde bugün için yapılacak en önemli işler arasında olduğu kanaatindeyim.

***

Türkiye’de de yeni bir maden yasası gündeme getirilecekse ülke gerçeklerine göre esnek ve dinamik olması tercih sebebi. Talepleri alan hükümet kanadının özellikle maden sektörün finansmana ulaşma sorununa yasal manada öncelik vermesi elzem diye bakıyorum.

Ancak yine de ilk etapta maden ruhsatları sorununun çözümü noktasında adım atmaya hazır olduğunu belirten hükümet tarafının gelecek dönümde daha efektif uygulamaları gündeme getireceğini tahmin ediyorum. Hatta Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı Mustafa Aksu’nun orman izin bedellerinin yüksekliği ile çalışma yapacaklarını söylemesi bile çözüme ilk ışık olması son derece memnuniyet verici. Aksu’nun sürekli yüklerinin arttığını vurgulayan madencilerin taleplerine en iyi şekilde cevap vermeye çalıştıklarını, madencileri bakanlıkta ağırlayarak sektörü hak ettiği yere çıkarmaya gayret edeceklerini söylüyor.

Öyle görünüyor ki, toprak altında maden arayan madenciler, sorunlarını çözme adına da hükümete iyi bir sondaj vurmuş durumda. Tabii ki hepimizin istediği Türkiye’nin faydasına olacak gelişmelerin bir an önce gerçekleşmesi…