Ülkenin 10 yıllık tahvilleri başta olmak üzere faiz getirileri yerle bir. Yatırımcı borsadan, pay piyasalarından kaçıyor, altına, değerli madenlere hücum ediyor. Sanayi üretimi ve tüketici eğilimlerinde sıkıntılar var. Talep ise istenilen seviyede değil.

Powell, “ekonomi olumlu” iddiasını savunurken istihdamın sağlam olduğunu, yükselen ücretlerin tüketimi desteklediğini ve büyümenin ılımlı kaldığını iddia ediyor.

Ekonominin olumlu yerde olması değil, bugünkü durumun gelecek için ne ifade ettiği önemli. Powell’ın Kansas City’deki Jackson Hole’de yaptığı konuşmada sadece “Ekonomi olumlu yerde” sözünden önce “Ancak ekonomi önemli risklerle yüzleşiyor” cümlesini önemseyin, derim.

Beklentinin alındığı, gerçeğin satıldığı bir piyasa anlayışında olumsuzluğa doğru bir gidiş varsa, Powell’ın dediği gibi riskler “küresel ticaret politikasındaki belirsizlik, zayıf imalat aktivitesi ve sermaye harcamalarında menfi etkiler yapıyorsa” ekonomi nasıl olumlu olabilir, nasıl normal seyredebilir?

…

Powell buna rağmen güçlü bir işgücü piyasası ve yüzde 2’lik enflasyon hedefiyle büyümeyi en iyi şekilde gerçekleştireceklerini iddia ediyor. Şaşırmamak elde değil… Talep yoksa neyi nasıl arz edeceksiniz, Sayın Powell?

Her şeyden önce talebin düşük olduğu yerde önce iç veya dış talebi artıracak faaliyetlerin öne çıkarılması gerekir. Mesela elinizde enflasyonu yüzde 2’ye çıkaracak bir enstrüman var mı? Büyümeyi iç ve dış talebe yükleyecek ne tedbirler aldınız?

Dış ticaret açığı vermeyeyim diye, Çin’den gelen ithal mallara yüksek boyutlu vergiler koyduğunuzda ABD içinde aynı seviyede yaklaşık 500 milyar dolarlık bir talep oluşturabilecek misiniz? Zannetmiyorum, zira 500 milyar dolarlık Çin ithalatına engel olmak size 1 trilyon dolara patlayabilir… Dolayısıyla halkın ihtiyaçları kısa vadede size iki katını aşan bir enflasyon şeklinde dönebilir.

Ey Powell, işte o zaman faiz indirme yerine, faiz artırmaya mecbur kalırsınız ki bu da bugünkü küresel konjonktüre ters! Hatta bugün 25 baz puanın en az yüzde 100 artış şeklinde fiyatlandığı küresel piyasalarda yine faizleri pas geçerseniz ya da 25 baz puan faiz indirimine yeltenirseniz doları kuvvetlendirir, yuanın karşısında dış ticarette nal toplarsınız, demedi demeyin!

Eylül’de 100 baz puan faiz indirimi yap… Piyasanın önüne geç… Onlar seni yönlendireceğine, sen piyasaları yönlendir. Çin’e karşı avantaj sağla… Hem dünyayı, hem ülkeni hem de koltuğunu kurtar!

…

Tabii bu konudaki açmaz şu:

Powell, FED’in küresel ticaret müzakerelerini etkileme yeteneğinin çok az olduğundan bahsediyor ve “Küresel ticaretteki belirsizlikleri FED para politikasının merkezine oturtmak, bizim için yeni bir zorluk” diyor. Yani FED, küresel ticaret tartışmalarına bulaşmak istemiyor. Parasal genişlemeyi kendi gücünde yürütebileceğini, ancak küresel ticaretteki politikayı FED’in belirlemediğine vurgu yapıyor.

Powell, “Para politikası, tüketici harcamalarını, yatırımları ve kamu güvenini desteklemek için çalışan güçlü bir araç olsa da uluslararası ticaret için yerleşik bir kural sağlayamaz. Önemli risklerle karşı karşıya olan ekonomiyi yürütmek için çalışıyoruz” sözleriyle Trump ile arasına sıradağlar çekiyor.

Dolayısıyla, Jackson Hole toplantısından sonra FED Başkanı Jerome Powell’ın küresel ticaret savaşlarında sanki “Ben yokum!” gibi bir tavır takınması Amerikan ekonomisinde yeni sorunlara, sıkıntılara yol açabilir.

Fakat bir gerçek var…  Ekonominin gidişatına uygun bir para politikasının başka yerlerde oluşturulmaya çalışılan hatalı politikaları ortadan kaldırabileceğini düşünmek yanlış. Zira her politika yerinde ağır…

Fakat para politikalarıyla maliye politikalarını ayrı planlamanın yanında birbirini destekler vaziyette yürütülmesi kanaatimce daha geçerli bir metot. Para politikasının yararlı olduğu alanlarda destekleyici olarak maliye politikalarının da faydalı olmasının sağlanması niçin iyi bir fikir olmasın?

Powell burada fazlaca statükocu bir yol izlemek istiyor ve “İyi para politikası, kötü para politikasından daha iyidir. Ancak iyi ticaret politikası da kötü ticaret politikasından daha iyidir” yaklaşımıyla “Herkes işine baksın” diyor.