Lokomotifin sermaye ayağını, finans kuruluşları yani bankacılık oluşturuyor. Bankacılık da iki bacaklı… Konvansiyonel ve katılım olmak üzere…

Bankacılıkta “katılım” ayağını anlatmayı sürdürüyoruz…

Türkiye’de sektör içinde büyüklük olarak henüz yüzde 6’ya ulaşamasa da katılım bankacılığı kar topu misali. Dünyada da farklı değil. Ekonomiye gerçek değerini veren katılım bankacılığı küresel bazda katlanarak büyüyor.

Küresel anlamda 2015 yılında 2 trilyon dolarlık katılım sektörü büyüklüğü yüzde 100 katlamayla bugün 4 trilyon dolara yükselmiş durumda.

***

Katılım sektörü için Türkiye oldukça verimli bir bölge… Ülkemizde daha 2010 yılında aktif büyüklüğü 43 milyar lira olan katılım sektörü tam 7 kat büyüyerek bugün 285 milyar liralık bir güce ulaştı. Türkiye’de katılım sektörü bankacılık sektöründen her alanda oransal olarak daha fazla gelişiyor.

Mesela, 2011 yılında katılım bankaları yüzde 29,4 aktif büyüme sağlarken, bankacılık sektörü yüzde 21’de kaldı… Devam edersek; 2012’de yüzde 12,3’e karşılık yüzde 25,3, 2013 yılında yüzde 26,5’e karşılık yüzde 36,7,  2016 yılında yüzde 16,2’ye karşılık yüzde 18,2, 2017 yılında yüzde 19,3’e karşılık yüzde 20,5, 2018 yılında yüzde 18,7’ye karşılık yüzde 29,1 ve 2019 yılında yüzde 16,2’ye karşılık yüzde 37,5 büyümeler sektöre olan ilgiyi ve canlılığı gösteriyor.

Katılım bankacılığı sadece 2014 ve 2015 yıllarında bankacılık sektörünün ortalama yüzde 11’ler seviyesinde gerisinde kaldı. Burada 2014 ve 2015 yıllarında küçülmede Bank Asya’nın sektörden çekilmesi etkili oldu.

2015’te Ziraat Katılım’ın, 2016 yılında Vakıf Katılım’ın faaliyete başlamasıyla büyüme oranı yüzde 17,9’a çıkan katılım sektörünün aktif büyüklüğü yüzde 26,6 ile dikkat çeken bir şekilde arttı. 2019 yılında Emlak Katılım Bankası’nın da faaliyete başlamasıyla toplanan fon miktarı 2018’e göre yüzde 57,4 yükselerek 216 milyar liraya ulaştı.

***

Aktif büyüklükte bankacılık sektörünü geçen katılım bankacılığı mevduat toplamada da 2011 yılında yüzde 51,8, 2012 yılında yüzde 23,3 ve 2013 yılında yüzde 28,6 ve 2018 yılında yüzde 30,3 artışla bankacılık sektörünü geçti. Böylece 2011 yılında yakalanan yüzde 51,8’lik fon toplama oranı 2019 yılında yakalanmış oldu.

Aktif büyüklük, fon toplamadan daha önemlisi katılım bankaları kullandırdığı fonlar açısından da bankacılık sektörünü 2014, 2015 ve 2016 yılları hariç 2011 yılından bu yana sürekli geride bıraktı. Oransal olarak 2011 yılına henüz ulaşılamasa da 2019 itibariyle katılım bankalarının fon kullandırmada yüzde 20’ye yüzde 11,1 üstünlüğü bulunuyor.

Aynı oransal büyüklükler kârlılık oranında da gözleniyor. Özellikle 2015 ve 2016 yıllarında yüzde 184 ve yüzde 170,4’lük kârlılık oranı bankacılık sektöründe az görünen bir gelişme olarak kayıtlara geçti. 2019 yılında da katılım bankalarının kârlılık oranı yüzde 16,3… Bankacılık sektörünün kârlılık oranı ise eksi yüzde 9,4.

Özetle; katılım bankacılığı hem dünyada hem de Türkiye’de yükselen bir değer.