Sanayi üretimi ve cari dengede oluşan olumlu gelen son veriler bir bakıma reel sektöre destek olunması konusunda mesaj niteliğinde algılanması gerektiği kanaatini taşıyorum. Merkez Bankası’nın 325 baz puanlık hamlesinden sonra faizlerini indiren bankaları da tebrik ediyorum.

Ekonomiyi hesap, kitap, rakam ilmi diye bahsedenler hep yanılır. Zira arz ve talep olgusunu içinde barındıran ekonominin aslında psikolojik ve sosyolojik taraf daha ağır basar. Hatta birçok ağzı laf yapan kişi ekonominin bu yanıyla hareket ederek işi politik cambazlıklara kadar götürebilir.

Temmuz ve Eylül’de en fazla 400 baz puan faiz indirimi beklentilerine karşılık 31 Temmuz’da 425 baz puan, 12 Eylül’de 325 baz puan faiz indirerek iki oturumda 750 baz puanı politika faizinden silen bir Merkez Bankası’nın gayretlerini bu kadar da aşağı kalemlerde görmemek lazım.

Hele hele faiz düzenine alışmış, geçimini faizden sağlayanların diliyle hiç mi hiç konuşmamak lazım… Bizden olmayan, bizim çizgimizde yürümeyen “Babam olsa tanımam” psikozundan da kurtulmak lazım…

***

Evet bugün yüzde 16,50’lik politika faizine sahip bir ülkede yaşıyoruz. Bankaların kredilere uyguladığı faizleri de düşünürseniz, henüz bulutların üzerimizden dağıldığını kimse söyleyemez. Tek haneli faiz rakamlarına inmeden ekonomiye tam manasıyla nefes aldırdık dememiz de mümkün değil.

Ekonominin içinde olan herkesin dünyada birkaç ülke dışında yüksek faizle yaşayan ülkenin kalmadığını iyice düşünmesi gerekir. Ekonomiler negatif faize koşarken Türkiye’de yüksek faiz kalelerini tutmanın da bir manası yok.

Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) eksi yüzde 0,5 faizi ve 18 Eylül’de ABD Merkez Bankası’nın (FED) negatif faizlere inme planlara yaptığı bir dönemde çift haneli faizler acaba kime yarayacak, o cepheye bakmakta fayda var, derim.

Türkiye’nin faiz indirirken “Kırılganlık biriktiriyor” iddialarına fazla kulak asmadan düşük faiz ve hatta yakın gelecekte negatif faiz pozisyonuna hazırlanması ekonomik geleceği için fevkalade önemli. Faizin düşüşünden istifade etmek isteyen tahvil yatırımcısını unutmadan sert faiz indirimine karşılık kurdaki yukarı yönlü hareketin zayıf kalması nasıl ifade edilir acaba? Kurda bir istikrar sağlanmış ki kur spekülatörleri “elimiz yanmasın” diye dövize el atamıyor. Hatta spekülasyonlarını gece yarılarında hayata geçirme fırsatına bile cesaret edemiyor.

***

Faiz indirimine spekülatörün değil, iş dünyasının bakışı önemli. Spekülatör “yandım anam” diye bağırıyorsa, iş dünyası ise faiz indirimini takdirle karşılıyor ve bankalara “faiz düşür” baskısı uyguluyorsa, demek ki hayırlara vesile olacak işler yapılıyor…

Merkez Bankası’nın faize yönelik hamlelerinin kendi enflasyon raporuna uymadığı yolunda spekülatör iddialarını da nereye koymak o da ayrı bir konu!.. Herkes de biliyor ki enflasyon raporu, istikbale yönelik tahminlerin ortaya konduğu bir belge. Dünyanın her gün, her saat değiştiği bir ortamda Merkez Bankası’nın da 1 ay, 3 ay önce yazmış olduğu rapora “ille de uyacak” diye bir baskı yapmak haksızlık olmaz mı?..

Rakamların, değerlerin hatta öngörülerin sürekli değiştiği bir ortamda siz “Enflasyon raporunda belirtilen “TÜFE rakamı neyse ona oynarım. Ne bir aşağı, ne bir yukarı olmasını istemem” tarzındaki yaklaşımın gelişmeye ve büyümeye engel teşkil ettiğini zannederim herkes kabul eder. 

Siyasileri es geçiyorum, Merkez Bankası yetkilisi “Yakında tek haneli enflasyon rakamını ve tek haneli faiz rakamını göreceğiz” diyorsa bu söze dikkat kesilmek gerekir diye düşünüyorum.

Büyüme, enflasyon ve faiz rakamlarında sürdürülebilirlik için adımların atıldığı ve özellikle dünyanın ekonomik modelde basamak atladığı, yön değiştirdiği bu dönemde laf kalabalığıyla iyi şeylerin olmasını önlemek spekülasyonun “babası” değil mi?..