İstanbul’un Metro haberlerini takip ettiğim bir forumda iklim değişikliğine ilişkin başlık  “Küresel Isınma Yalanı” diye açıldığından çevreyle ilgili meselelerin toplumun belirli bir kesiminde Batı komplosu olarak algılandığından haberdarım. Trump örneğinde gördüğümüz üzere bu tür eğilimler sadece memleketimizde değil, aynı zamanda dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerinde de mevcut. Dünyanın geleceğine ilişkin endişelenecek bir durum olmadığını, bu tür gündemlerin belirli çıkar çevreleri tarafından suni olarak yaratıldığını düşünen kesimler var. Bir de ayağına taş değse Batılı emperyalistlerden bilenleri de eklediğimizde Greta’ya laf çarpmaya çalışan geniş bir kitle sosyal medyada gözlemlediğimiz üzere bir araya geliverdi.  Peki gerçekten iklim değişikliğine ilişkin sorunlar yapay olarak şişiriliyor olamaz mı? Ya çevreciler naif, iyi niyetli ve sadece gezegenimizin geleceğini düşünen kişilerden fazlası iseler?

İklim değişikliği yadsinamaz bir gerçek

Bazı radikal çevreci kesimlerin uç taleplerinin bu tür tutucu tepkileri beslediğini söyleyerek başlayalım. İnsanoğlu içinde bulunduğu çevreyi en başından beri ihtiyaçları doğrultusunda değiştiriyor, dönüştürüyor. Bilhassa endüstri devrimi ile başlayan süreç çevremize verdiğimiz zararı artırdı ama bununla beraber soruna ilişkin bir duyarlılık da gelişmeye başladı. Fosil yakıtların tüketimi önce yoğun hava kirliliğine daha sonra da karbon salınımının gezegenin sıcaklığını artırmasından dolayı iklim değişikliğine neden olmaya başladı. Sadece küresel sıcaklık değerleri yükselmekle kalmadı aynı zamanda fırtınalar, seller, soğuk ve sıcak dalgaları gibi uç iklim olaylarının sıklığı artmaya başladı. Bu iddiaya karşın Trump gibi iklim değişikliği teorisine şüpheyle yaklaşanlar var. Böyle bir durum olsa bile bunun insanların yaptığı şeylerden kaynaklandığı tezine karşı çıkıyorlar, dolayısıyla çevre için alınması gereken maliyetli tedbirlere gerek olmadığını söylüyorlar. Bilhassa dünyanın fosil yakıt tüketimini tedricen azaltması, karbon salınımının vergilendirilmesi ve temiz enerji kaynaklarının desteklenmesine yönelik külfetlere girmek istemiyorlar. 

Oysa bilimsel araştırmalar hem küresel ısınmanın varlığını hem de bu gelişmenin insanların gezegenimizdeki etkilerinden kaynaklandığını açıkça ortaya koyuyor. Üstelik bu durum, tüm gündem maddesi çevrenin korunması olan, belki de bu konuda aşırı hassas örgütlerden değil, Uluslararası Enerji Ajansı gibi çok daha geniş bir perspektife sahip, tabir-i caizse ciddi kurumlar tarafından da teyit ediliyor. Eğer ortalama sıcaklık değerlerindeki artış 2-2,5 derecenin üzerine çıkarsa iklimde kontrol edilemeyecek değişikliklerin olacağı, buzulların erimesi, suların yükselmesi ve belirli bölgelerin çölleşmesinin dışında bugünden öngörülemeyecek türlü felaketlerin yaşanabileceği söyleniyor. Bu durumdan kaçınmak için karbon salınımının, yani başta kömür ve petrol olmak üzere fosil yakıt tüketiminin süratle kontrol altına alınması ve bu uygulamanın tek tek ülkeler bazında değil küresel ölçekte yapılması gerekiyor. ABD gibi dünyanın en çok enerji tüketen ülkesi ayak sürürken, Çin ve Hindistan gibi fosil yakıt tüketimi hızla artan ülkelerin gelişmelerine sekte vuracak çevreci politikaları kabul etmeleri daha da zor görünüyor. Bu açıdan 2015 tarihli Paris İklim Anlaşması’nın uygulanmasına ilişkin soru işaretleri sürüyor. 

Greta, kendi sağlık sorunları ile çevre meselelerini bir arada yaşayan ve onun için öfkeli bir genç kız. Yine de büyük oyunu görmekten başımızı kaldırdığımız bir zamanda söylediklerini bir düşünmekte fayda olabilir.