Gelecek hafta yurt dışında dış ticaret dengesi, hizmet ve sanayi PMI’ları, sanayi üretimleri, perakende satışlar, konut ve mortgage verileri, Euro Bölgesi yıllık enflasyon verileri takip edilecek.

Yurt içinde ise 250 baz puan faiz indiriminden sonra Merkez Bankası’nın (TCMB) yılın 4’üncü enflasyon raporu ve İstanbul’da TCMB Başkanı Murat Uysal’ın düzenlediği basın toplantısı, ABD Temsilciler Meclisi’nde Suriye’deki durum sebebiyle Türkiye’ye yaptırım uygulanması kararının alınması ve buna yönelik Türkiye’den sert tepkiler, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI’ın (Satın Alma Yöneticileri Endeksi), Ekim’de 49,0 seviyesinde gerçekleşerek Türk imalat sektöründe hafif bir ivme kaybına işaret etmesi bu haftanın ekonomide önemli olayları arasına girdi.

Gelecek hafta yurt içinde ekonomide en önemli gündem maddesi Ekim ayı enflasyon rakamları. Enflasyon Eylül’de aylık bazında yüzde 0,99 olmuştu. Piyasa beklentisi ise yüzde 2. Eylül’de yüzde 9,26 olan yıllık tüketici fiyatlarının Ekim’de yüzde 8,60 düzeyinde çıkması bekleniyor. Eylül’de yüzde 2,45 olan ÜFE’de de oranın yüzde 2’nin altına inebileceği tahmin ediliyor. Halen yüzde 7,54 seviyesindeki Çekirdek TÜFE’nin Ekim’de yüzde 7’ye ineceği öngörüleri oldukça yüksek.

Fitch Ratings’den iyi haber

Piyasaların kapanışından sonra gelen açıklama ise Fitch’ten geldi. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'nin kredi notunu “BB-“ olarak teyit etti, not görünümünü ise “negatif”ten “durağan”a yükseltti. Bunun en önemli özelliği Fitch’in tam 7 yıl sonra Türkiye hakkında iyi bir kararla geri dönmesi.

Türkiye ekonomisinin dengelenme konusunda ilerleme kaydettiği belirtilen Fitch açıklamasında, Temmuz ayından beri aşağı yönlü risklerde bir rahatlama olduğu, Merkez Bankası’nın ardı ardına 3 oturumda 10 puanlık faiz indirimlerinde dövizdeki istikrarın ön plana çıktığı kaydedildi. Aynı açıklamada ülkenin dış finansman ihtiyacının hâlâ yüksek ve bir kırılganlık kaynağı olmaya devam ettiği savunuldu.

Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele, istihdam ve büyümeye verdiği katkıyla ilgili politikaları bu hafta İstanbul’da TCMB Başkanı Murat Uysal’ın düzenlediği basın toplantısıyla daha da ortaya çıktı. Bankanın yılsonu enflasyon projeksiyonunu yüzde 13,9’dan yüzde 12’ye çekmesi 2020 yılı için tek haneli enflasyon yolunda önemli bir mesaj niteliği taşıyor. Başkan Uysal 2020 yıl sonunda enflasyonun yüzde 8,2'ye gerileyeceğini öngörüyor.

Uysal söz konusu gelişmede Eylül ayı PPK toplantısından itibaren geçen süre zarfındaki veri akışının enflasyonun ana eğiliminde kayda değer bir iyileşmeye işaret ettiğini vurguluyor. Uysal önceki yıldan gelen yüksek baz etkisi, parasal sıkılık düzeyi, iç talep koşulları, ılımlı döviz kuru ve enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin enflasyondaki düşüşe katkı verdiğini ifade ediyor.

TCMB Para Politikası Kurulu’nun geçen hafta gerçekleştirdiği toplantının yayınlanan özetinde son dönemde edinilen verilerin iktisadi faaliyetteki ılımlı toparlanma eğiliminin devam ettiğini gösterdiği belirtilmişti. Özette, Türk Lirası’ndaki istikrarlı seyrin yanı sıra enflasyon beklentilerindeki iyileşme ve ılımlı iç talep koşullarının çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki düşüşte belirleyici olduğu dile getirilmişti.

Ayrıca yılsonu enflasyonunun Yeni Ekonomi Programı’ndaki hedefiyle uyumlu hâle gelmesi de dengelenmedeki süreci göstermesi açısından önemli bir data görünümünde.

Diğer yandan başta enflasyon ve bütçeyi yakından ilgilendiren yeni vergi düzenlemesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçti. Teklifle, gelir vergisi tarifesine yeni dilim eklenerek üst dilim yüzde 35'ten yüzde 40'a çıkarılıyor. Böylece 500 bin lira ve üzerinde kazanç elde edenler yüzde 40 oranında gelir vergisi verecek. Teklifle, “Konaklama Vergisi” adı altında yeni bir vergi getiriliyor. Teklifle Değerli konut vergisi adı altında vergi getiriliyor. Değeri 5 milyon TL ve üzerinde olan mesken nitelikli taşınmazlar “değerli konut vergisi”ne tabi oluyor.

Türkiye/ABD ilişkileri düzeliyor

Türkiye’nin ABD ile ilişkilerinde yumuşama devam ederken Temsilciler Meclisi’nde Türkiye’ye yaptırım uygulanmasıyla ilgili kararın kabulü, yurt içinden sert tepkilerle karşılaştı ancak piyasalar Trump’ın Türkiye’ye iyimser davranışlarına rağmen ABD ile ilişkilerin bozulacağına dair eğilimleri piyasalardaki olumsuz hareketlere etki ediyor.

Trump’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için “İyi ilişkilerimiz var. Suriye’de iki ülkenin yaptığı anlaşma çok iyi uygulandı. Biz de Suriyelilerin evlerine dönmesini istiyoruz. Sınırı başkaları kontrol etsin biz petrolü güvence altına aldık. Petrolü seviyorum” demesi de en azından kısa ve orta vadede ilişkilerde bir sıkıntı çıkmayacağını gösteriyor.

Diğer yandan ihracat 10 aylık bazda 148,8 milyar dolara ulaştı. Ekim ayı ihracatı 16,3 milyar dolarla bir önceki yılın Ekim ayına göre yüzde 1,5 azaldı ancak Eylül ayına göre ise 1,1 milyar dolar arttı. 10 aylık dönemde 172 milyar dolarlık ithalat yapıldı. On aylık dış ticaret açığı yüzde 55 azalarak 24 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Diğer taraftan Merkez Bankası’nın 250 baz puanlık faiz indiriminden sonra Türk Eximbank ileri teknoloji üretim yapan KOBİ’lere TL kredilerinde faiz oranını dün itibariyle yüzde 8,79’a çekerek ilk faiz düşürme yapan finans kuruluşu oldu.

Bu hafta özellikle köşe yazısında ele aldığım sanayi üretimindeki inişli çıkışlı negatif seyir tabii ki ihracatı da yakından ilgilendiriyor. İSO’nun İmalat PMI’ın Eylül’de 50’nin üzerine çıkmasına karşılık Ekim’de yeniden 49’a inmesi trendeki düzensizliği ortaya koyuyor.

Powell kavga etmek istemiyor

FED bu defa piyasaların beklentilerini boşa çıkardı. FED’den döngü ortalaması ayarını değiştirip ekonomideki gidişata göre faiz artırmaya yeniden başlama politikalarına soyunduğuna dair spekülatif haberlerin doğru olmadığı gözlendi. Büyük bir ihtimalle Trump ile arayı daha da açmamak isteyen Powell güvercin tavrını sürdürmeyi, şahin tarafını ise zemin ve zamana bırakmayı daha çok gerekli gördü. Zaten geçen haftaki piyasa değerlendirmesinde de piyasaların spekülatif davranışlarını ortaya koyarak durumu izah etmiş, FED Başkanı Powell’ın Trump’a rağmen herhangi bir politika değişikliğine gidemeyeceğini ifade etmiştim.

Avrupa’da ise Brexit rüzgarları sert esmeye devam ediyor. Seçimlerden sonra İngiltere nasıl karar verir orası henüz net olmasa da en azından belirsizliğin kısa bir süre de olsa ortadan kalkması Brexit’in olumsuzluğunu bir nebze hafifletmiş durumda. Avrupa’yı geren diğer husus ise negatif faiz. Piyasadan alınabilecek tahvillerin bitmesi gibi konular ve para politikasında daha fazla yapılabilecek bir şeyin olmaması Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) kolunu bağlıyor. Yeni ECB Başkanı Christine Lagarde’ın gelir gelmez yapabileceği şey, banka içindeki görüş ayrılıklarını minimize etmek olacak. Bir arabulucu başkan görüntüsüyle koltuğa gelen Lagarde’ın negatif faiz patikasında çözümler arayacağı görünüyor.

ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos’un Euro Bölgesi ekonomisindeki yavaşlamanın iş piyasasını ciddi etkilediğini, özellikle işsizlik konusunda yeni politikalara ihtiyaç duyulabileceğini söylüyor.

ECB’nin diğer baş ağrısı ise akademisyenler. ECB’nin tahvil alım programını mahkemeye taşıyan akademisyenler kararı durdurmak için çaba gösteriyorlar. Akademisyenler tahvil alım programını kumara göz yummak olarak niteliyorlar.

Diğer yandan kıymetli metal fiyatlarını etkileyecek diğer gelişme ise petrol fiyatlarının seyri. Altın fiyatlarını da yakından ilgilendiren petrolde ABD’nin petrol endüstrisinin görünümü ve kısa dönem ham petrol üretimi hakkında gösterge kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısı dalgalı sürecini bu haftada devam ettirdi. Petrol sahası hizmeti şirketi Baker Hughes'un yayımladığı haftalık verilere göre, ABD’de son olarak petrol sondaj kulesi sayısı 5 adet azalış gösterdi. ABD’de yaklaşık 700 civarında sondaj kulesi bulunuyor. Hafta sonu kapanış itibariyle brent petrol uluslar arası piyasalarda 61,69 dolar, Batı Teksas (WTI) tipi ham petrolün varil fiyatı da 56,17 dolardan işlem görüyor.

Borsa, altın ve döviz kayıpta

Bu hafta, yatırım araçlarından borsa, altın ve döviz kaybettirdi. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 1,75'lik kayıpla 98.462,73 puandan kapattı. Endeks, hafta içinde en düşük 97.678,55 puanı, en yüksek ise 100.542,50 puanı gördü. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 35,32 ile Bera Holding oldu. Söz konusu hisse senedini yüzde 26,81'lik artışla Fenerbahçe Futbol, yüzde 22,00'lik yükselişle de İhlas Holding izledi. Hafta kapanışında en çok değer kaybeden hisse ise yüzde 18,60 ile Metro Holding oldu.

Serbest piyasada doların satış fiyatı yüzde 1,01'lik kayıpla 5,7080 lira, euronun satış fiyatı yüzde 0,45'lik düşüşle 6,3710 lira oldu. Kapalıçarşı'da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı, bu hafta yüzde 0,72'lik düşüşle 277,70 liraya, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 0,70'lik azalışla bin 850 liraya geriledi. Yatırım fonları yüzde 0,25, bireysel emeklilik fonları yüzde 0,34 değer kazandı.

Bu hafta 1000 TL’lik yatırım borsada 982,5 lira, dolar 990 lira, euro 995,5 lira, altın ise 992,8 lira oldu.

BIST 100…

Haftayı zaman zaman 100 binin üzerinde tamamlayan ancak hafta sonuna doğru ABD Temsilciler Meclisi’nde Türkiye’ye yaptırım uygulanması yolunda alınan kararın kabulü sonrası gevşeyen Borsa İstanbul BIST 100 endeksi haftayı da 98.463 puandan kapattı. Borsanın toparlanamamasında Türkiye/ABD ilişkilerinin yanı sıra 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı sebebiyle işlem yapılamaması da etkili oldu. Yatırımcıların çoğu realizasyona giderek tercihlerini satış yönünde değerlendirdiler. BIST 100 endeksinde 200 günlük ortalama 98 bin seviyesinde görünüyor. 98.000’in üzerinde kuvvetli yükselişler ve 98.600 direncinin üzerinde kalmalar borsayı yeniden 100.000’in üzerine atma ihtimali olduğunu gösteriyor. Yukarı harekette ilk güçlü direnç 99.200 ve 99.700… Aşağı sarkmalarda ise 96,600 en güçlü destek. Ardından 96.000 ve 95,500 diğer kuvvetli destekler olarak kendini gösteriyor.

DOLAR/TL..

FED’in 25 baz puan faiz indirip politika faizini 1,50-1,75 aralığına getirmesinin ardından TCMB Başkanı Murat Uysal’ın yılın 4’üncü enflasyon raporunda açıkladığı yılsonu enflasyonunun yüzde 12 olacağına dair söylemi dolar/TL kurunu dolarda sınırlı satış olarak kendini gösterdi. Hafta sonu ABD/Çin ticaret görüşmelerinde uzun soluklu bir anlaşmanın yapılmayacağına dair algılar ise 5,69 bandına kadar inen kurda yeniden yukarı yönlü bir hareketlenmeyi sağladı. Dış ticaret dengesinde Ekim ihracatı ile birlikte yüzde 55’lik bir düşüş göstermesi ve bankalarda döviz mevduatının döviz krizi riskini azaltması kurda dengeli bir seyri beraberinde getiriyor. Teknik olarak bakıldığında 100 günlük ortalama 5,73’ü gösterse de dolar/TL’de 5,70 seviyesi pivot durumunda. Yukarı yönlü harekette 5,75, 578 ve 5,80 kuvvetli dirençler. Aşağı sarkmalarda ise 5,67 ve 5,61 ise güçlü destekler olarak önümüze çıkıyor.

 EURO/TL…

Euro Bölgesi’nin Brexit sancısının yanında yüzde 0,1 büyüme tahminlerine karşılık yüzde 0,2 büyümesi ekonomiye yönelik büyük sorunları olduğunu gösteriyor. ECB’nin yüzde 0,50 politika faizini sabit tutarak gelecek faiz kararı toplantısını beklemesi ve negatif faizle oluşan tedirginliği euronun dalgalı seyir izlemesini beraberinde getiriyor. Özellikle ABD/Çin ticaret görüşmeleri başta özellikle büyüme datasıyla dolara karşı son dönemde değerlenen euro, aynı performansı Türk Lirası karşısında gösteremiyor. Halen 6,37 seviyesinde bulunan euro/TL kuru aynı zamanda pivot bölge içinde yer alıyor. Kurun 6,30’ların üzerinde kaldığı sürece 6,50’lere kadar yükselme ihtimali öngörülüyor. Ancak 6,30’un altında aşağı sarkmalarda 6,25’ler gündeme gelebilir. Euro/dolar paritesi ise 1,1150 seviyesinde sakinledi. Kurun kendini yukarı artması 1,12’leri gündeme getirebilir. Aşağıda ise 1,1080 seviyesinde güçlü destek bulunuyor.

ONS ALTIN…

Altın piyasaları FED’den çıkan faiz kararı sonrasında fiyatların yukarı yönlü olacağına dair işaretler verdiler. Ayrıca ABD/Çin ticaret görüşmelerinde devam eden iyimserliğin bozulma tedirginliğini de ekleyerek temkinli bir yükselişin olabileceği sinyalini de unutmadılar. Yine ABD Başkanı Donald Trump’ın azil sürecinde aleyhine karar çıkması da altın fiyatlarını yukarı yönlü destekledi. Söz konusu beklenti uluslar arası piyasalarda ons altın fiyatını 1515 doların üzerine taşıdı. Teknik olarak şu anda altının gidebileceği yer en fazla 1530 doların biraz üstü. Ancak 1518 ve 1525 dolarlar ise güçlü dirençler. Aşağı sarkma durumunda ise 1504 doların kuvvetli destek olduğu gözleniyor. Daha alt destekler ise 1485 dolar seviyesinde dengeleniyor.

PETROL…

Uluslar arası petrol fiyatları her hafta açıklanan verilerle derin bir dalgalanma içinde. Geçen hafta ABD Enerji Enformasyon İdaresi tarafından ülkedeki ticari ham petrol stoklarının yüzde 1,3 artış göstermesiyle fiyatlarda başlayan gerileme bu hafta ABD’deki petrol sondaj kuyularındaki azalmayla birlikte yeniden yukarı yönlü bir harekete geçti. Brent petrol haftanın son günü yüzde 3,7 artışla 61,7 dolar seviyesine ulaştı. Doların gelecek hafta da 63 dolar sınırına kadar yükseleceği tahmin ediliyor. Brent petrolün gerilemesi durumunda 59 dolar kuvvetli bir destek oluşturuyor. ABD tipi Batı Teksas (WTI) petrolünde ise fiyatlar  56 dolara kadar yükseldi. 54 doların pivot olduğu Teksas petrolünde 56 ve 57 dolarlar güçlü direnç, aşağıda 55 ve 53 dolar ise güçlü destek olarak yerini koruyor.