Dünya uzaylılara mı borçlanıyor?
ABD merkezli bir kuruluş var… Ülkelerin ve özellikle küresel dünyanın borcunu, harcını hesaplıyor. Hatta zaman zaman "TL"ye ve ekonomimize yönelik "kırılganlık" uyarıları da yaparak dostluk mu yapıyor, düşmanlığı mı perçinliyor, henüz bilemiyoruz. Fakat gerçek olan şu ki, kuruluşun bu zamana kadar hayırlı bir haber verdiği pek vâki değil…
Özellikle kuruluşun yılın belli zamanlarında dünya ekonomisinin borçluluğu ile ilgili yaptığı araştırmalar can sıkmıyor değil. Hakikat olsa da öyle rakamlar ortaya koyuyor ki, hafsalamızı, zihinlerimizi, mantığımızı zorluyor, inanasımız gelmiyor!
Adı Uluslararası Finans Enstitüsü (IFF)… Genel merkezi Washington’da. Halen CEO’luğunu Timothy D. Adams yapıyor… Genel müdürlerini de söyleyeyim… Kristen Silverberg ve Loren Bushkar… Küresel bir birlik… Aslında dünyadaki belli başlı finansal kurumlardan oluşan ticaret grubu. Daha da açayım… 1980’lerin başındaki uluslararası borç krizine cevaben 1983 yılında önde gelen sanayileşmiş ülkelerin 38 bankası tarafından kurulmuş…
Söz konusu kuruluşun en fazla üzerinde durduğu şey, derdi, işi gücü; borç ve borçluluk… “Hangi ülkenin ne kadar borcu var? Borçluluğu ne seviyede? Tehlike oluşturuyor mu?” karıştırıp duruyor… Kuruluş sadece ülkelerle sınırlı kalmıyor… Kime ne lazımsa, dünyanın toplam borcunu da hesaplıyor?
***
Geçen seneden hatırlıyorum… Yine bir Temmuz günüydü… IFF üşenmemiş dünyanın küresel borcunu hesaplamış… 2018 yılının ilk çeyreğinde küresel borç stoku bir önceki döneme göre yüzde 11 artarak 246,6 trilyon dolar olmuş. İçinde G7 ve gelişen ülkelerin toplamı değerlendirilmeye göre borç/GSYH oranı yüzde 318 artarak küresel borç gırtlağa dayanmış.
Kuruluş incelemeye devam etmiş… Aynı yıl ülkelerin hanehalkı ve reel sektör borçlarını da hesaplamış ve 186 trilyon dolar çıkarmış. Finans sektörünü ayrı bir yer açarak borcunu 61 trilyon dolar olarak âleme duyurmuş… Açıkçası dünyada borçsuz ne insan, ne firma, ne şirket, ne holding, ne grup, ne devlet var… Herkes borçlulukta birbirine kilit/kürek daha doğrusu kördüğüm olmuş…
Söz konusu rakamlar geçen yılın rakamları…
Yine Temmuz ayı… IFF yeni borçluluk seviyelerini, oranlarını yine açıkladı. Acaba dünyanın borcu geçen 365 gün sonra ne hale gelmiş, haydi gel de karşılaştırma!..
ABD merkezli kuruluş, küresel borçluluk miktarını bu defa 246 trilyon dolar olduğunu bildirdi… Şaşırdık!.. Geçen yıl bu rakam 246,6 trilyon dolardı. Gelen son rakam 246 trilyon doları görünce “Çok şükür insanoğlu borcunu 246 trilyon dolara indirebilmiş” diye sevindik!
Meğer ki durum çok farklıymış!.. Boğazına kadar borca batmış dünyamız geçen bir yıl içinde tamı tamına 3 trilyon dolar daha borçlanmış… Ancak 2 trilyon dolarını ödeyebilmiş… Geçen yılki yüzde 318’lik borçluluk oranını da yüzde 320’ye çıkarmış. Yani borç yerinde saymış… Yani iyileşme yok, kötüleşme sürüyor…
***
IFF son raporunda gelişmekte olan 30 büyük ekonominin hane halkı ve şirketler borcunu toplamda 69 trilyon dolar açıklamış… Çin’deki şirketlerin 21 trilyon dolarla söz konusu borçta en fazla payı alması dikkati çekiyor. Merak edenlere Türkiye’nin toplam kamu/özel borcunu da yazayım… 543 milyar dolar (GSMH: 870 milyar dolar)
Peki, gelişmiş ülkelerin borcu nerede diye soracak olursanız… Dudak uçuklatan cinsten… Gelişmiş ülkelerin toplam borcu 177 trilyon dolar. Adamlar ona buna kafa tutuyor ama, borçtan nefesleri kokuyor… Türkiye’nin yarım trilyon dolarlık özel/kamu toplam borcunu dillerine dolayıp ensemizde boza pişirmeye çalışıyorlar. ABD’si, İngiltere’si, Almanya’sı borçlulukta sınır tanımıyor… G7 ülkelerinin toplam borcu bir önceki seneye göre 1,6 trilyon dolar artmış…
Haydi hanehalkı, şirket borçlarını bir kenara alalım… Kamu borcunda bile gelişmiş ülkeler batık vaziyette… İşte yeni borç rakamları… ABD 22 trilyon dolar (GSMH: 20 trilyon dolar), Japonya 12 trilyon dolar (GSMH: 5,5 trilyon dolar), Çin 8,8 trilyon dolar (GSMH: 15 trilyon dolar), İtalya 3 trilyon dolar (GSMH: 2 trilyon dolar), Fransa 2,8 trilyon dolar (GSMH: 2,9 trilyon dolar), Almanya 2,5 trilyon dolar (GSMH: 3 trilyon dolar) ve İngiltere 2,7 trilyon dolar (GSMH: 3 trilyon dolar)…
Gelişmiş ülke sayılan ABD, Japonya, Çin, İtalya, Almanya, İngiltere borç içinde yüzüyor… İyi de kim alacaklı? Dünya uzaylılara mı borçlanıyor? Onu da yarınki yazımda anlatayım…