Ama durum bu kadar basit değil. Tüm dünyayı bir şekilde etkiliyor. İnsanlar ölüyor. Başta Çin olmak üzere ekonomi etkileniyor. Çin ABD ile ticari savaşa girince Çin de biraz içine kapanıp kendi ülkelerinden yöneticiler ve personelle çalışmaya başlamıştı. Örnek olarak, tekstil sektöründe Avrupa ve Amerika'da satışlar üst seviyedeydi. Üretim farklı dünya ülkelerinde yapılıyordu. Ülkemiz de bu konuda çok iyi döviz kazanıyordu. Pakistan, Hindistan, Moğolistan'daki fabrikalar Çin'e hizmet ediyordu. Ticaret savaşıyla üretimi kendi ülkesine çeken Çin, Avrupa ve ABD'li yöneticileri de işten çıkardı. Yönetimi Çinlilere devretti. Ama gelin görün ki şu an, Çin'deki fabrikalarda üretim durmuş vaziyette. Dünyadaki üreticileri de küstürdüler. 

Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan Corona virüsü krizi böyle devam ederse Çin ekonomisini oldukça kötü etkileyecek. S&P'ye göre ülke ekonomisinin büyümesi, virüsün yarattığı kriz nedeniyle beklentilerin altında kalacak. Çin, 2019 yılında yüzde 6.1 büyüyerek son 29 yılın en düşük büyüme rakamını görmüştü. Ancak S&P tarafından yapılan tahmine göre karantina ve hastalığın yayılma hızı sürdüğü sürece Çin'in büyümesi, 2020 sonu için beklenenden yüzde 1,2 puan daha az olabilir.

Wuhan, Çin'de ticaret ve turizm için önemli bir bölge ve Corona virüsünün gelişimi kentin gelişimine de darbe vuruyor. Şehir, ülke için büyük bir ulusal ulaşım merkezi ve General Motors, Honda ve daha birçok otomobil markası için parça üreten fabrikalarla dolu. Çin, ekonomik kaybı atlatmak için tüketicilerinin daha fazla harcama yapmasını istiyor. İstiyor da hastalık, yılın en yoğun alışveriş sezonlarından biri olan Çin Yeni Yılı tatili sırasında ortaya çıktı. Sizce bu sürpriz mi? ya da ABD'nin hemen bu virüs için aşı geliştiriyor olması konusunda ne düşünüyorsunuz? Bu soruların cevabının ne olduğu tartışıla dursun geçen yıl Çin'de Yeni Yılı tatili sırasında alışveriş rekorları kırılmıştı. Bu şekilde ülke ekonomisine büyük katkı sağlanmıştı. Ancak Corona krizi nedeniyle satışlarda ve turizm gelirlerinde aynı seviyelere ulaşmak zor olacak. Diğer yandan dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’in büyümesinde yaşanacak bir sapma, dünya ekonomisi ve ticareti için de bir risk unsuru olabilir.

14.1 trilyon dolarlık dev milli geliriyle küresel gelirin yüzde 16.4’üne sahip olan ülkede ortaya çıkan Corona virüsü salgınının seyri, küresel ölçekte varlık fiyatlarını şimdiden etkilerken reel ekonomiyi de sarsma potansiyeli taşıyor. Salgının küresel ekonomi ve Türkiye ekonomisine mevcut ve olası etkileri tartışılıyor. Ülkemizde ilk olarak petrol fiyatları olumlu yönde etkilendi. Türkiye gibi enerjide dışa bağımlı ülkeler açısından olumlu bir gelişme bu. Benzin ve Mazot fiyatlarında ortalama 13 kuruş indirim oldu. Ama hemen sevinmeyin. Çünkü, Salgının küresel talebi düşüreceği endişesiyle güvenli varlıklara kaçış, altının ons fiyatının son bir haftada 1550 dolardan 1590 dolar seviyesine çıkmasını sağladı. Altının TL cinsinden gram fiyatı da 295 TL’den 303 TL’ye sıçradı. Dolar/TL kuru da 5.88’den 5.95 seviyelerine yükseldi.  Borsa İstanbul’da BİST 100 endeksinin 123 bin seviyelerinden 120 bin seviyelerine geri dönüşünde salgının etkili olduğu ortada.

Türkiye’ye gelmesi planlanan ve sabırsızlıkla beklenen 30 bin Çinli turist de ülkelerinden çıkamayacak. Bu tur iptalleri de yaklaşık 40 milyon dolar kayıp oluşturacak. Kayıplar en çok Kapadokya bölgesini etkileyecek.  Çin’in her yıl dünyaya 175 milyon turist gönderdiğini ve bu turistlerin de 250 milyar dolarlık harcama yaptığını düşünürseniz bu virüsün artçı etkisi ekonomide çok hissedilecek. 

Türkiye 2019’da Çin’den 19.1 milyar dolarlık ithalat yaparken, bu ülkeye 2.6 milyar dolarlık ihracat yaptı. Aradaki farkı bu yıl turizm, tekstil ve bazı ham madde ürünlerle kapatmaya çalışacaktık. 

Ama bu kriz nedeniyle farkın kapanması yine zor olacak gibi. Ama ben Virüste etkilenen tüm insanların iyileşmesini ve bu lanet virüsün ülkemize uğramadan diğer virüsler gibi yok edilmesini diliyorum.