Dolar $
32.57
%0.15 0.05
Euro €
34.83
%0.56 0.19
Sterlin £
40.5
%0.86 0.34
Çeyrek Altın
3975.16
%0.23 9.17
SON DAKİKA
Son Yazıları

Başlayan ligler ve futbol ekonomisi

13 Haz 2020

Hepimiz çok iyi biliyoruz ki; futbol sadece fiziksel bir aktivite değildir. Yine hepimiz biliyoruz ki; futbol şehir, ülke ve dünya ekonomisinin kalkınmasında önemli paya sahip olan ekonomik bir dinamiktir. Futbol, kendi içerisindeki makro ve mikro yapıdaki sistemi ve diğer sektörler ile arasında kurduğu doğrudan ve dolaylı yoldaki ilişkisiyle çok paydaşlı ekonomik bir sisteme sahiptir. Belirli bir kesim tarafından her ne kadar futbol bir eğlence aracı olarak kabul ediliyor olsa da futbolun sunduğu ve sağladığı istihdam, milli gelir, dış ticaret, finans, borsa, son dönemlerde artan e-spor çalışmaları, yatırımlar, organizasyonlar ile tam ve net bir şekilde sektördür.

Covid-19 neredeyse her sektör gibi futbolu da derinden etkiledi. Futbol kulüpleri yayın, sponsorluk, organizasyon (TFF, UEFA, FIFA) ve maç günü gibi önemli gelir kaynaklarını kaybettiler. Taraftarların (tüketicilerin) Covid-19 sürecinde daha fazla temel ihtiyaçlara yönelmeleri ve tasarruflarını bu alanda kullanmaları ile de lisanslı ürün satışlarından da gelir kayıpları yaşandı. Aynı zamanda futbolcu ve teknik ekip transferleri kanalı ile sağlanan gelirin durma noktasına gelmesi de bir başka kazanç kaybı oldu. Bütün bu gelir kalemlerinin azalması ya da durmasıyla birlikte futbol sektörünü finansal bir krizin içerisine soktu. 

Aslında finansal krizin kaynağı tam anlamıyla Covid-19’a da bağlı değil. Covid-19 finansal krizi hızlandırdı. Futbol kulüplerinin eleştirildiği en birincil etken yapılan harcamalarda maliyet ve bütçe analizlerinin yapılmasında yaşanan bazı sorunlar. Evet, futbol kulüpleri bir işletme ancak gelir elde etme yönteminde bir işletme stratejisi olarak ciddi değerlendirmeler ve analizler yapılırken, giderin tespitinde ya da tahminin de ekonometrik analizlere ve piyasa yoğunlaşmalarına karşı gelirlere nazaran daha farklı bir yaklaşım benimseniyor. Dolayısı ile kulüplerin ya anaparalarının yaşanacak her türlü duruma karşı yeterli sermayede olmaları ya da futbol dışında da ek gelir kaynağı oluşturacak araçlara sahip olmaları gerekiyor. Örneğin; bir futbol kulübünün otel zincirlerinin olması gibi. Yani futboldan elde edilen kazançların yalnızca futbolda kullanılmaması, farklı alanlarda yatırım olarak da kullanılması. 

Kulüplerin gelirlerinin artması başarıların artması ile ilişkili. Başarının olması da futbola yapılan yatırımlarla mümkün, cümlesi genel kabul gören bir yargı, kabul ediyorum. Ancak, farklı ülkelerden futbolcu ya da teknik kadro transferi ve bunun için döviz üzerinden yapılan anlaşmalar ve ödenen bedeller, kulüplerin mali yapılarını en çok zorlayan etkenler. Bunun da önüne geçmek mümkün. Yöntem ise gayet açık; her sektörde olduğu gibi nitelikli iş gücü (futbolcu) göçünü önlemek ve futbolu endüstri olarak değerlendirip ülke içine yatırım yapmak. Zaten pandemi bize ve tüm dünyaya kendi kendine yetebilmeyi öğretmedi mi? İşte bunlara sahip olunduğu zaman, kaynağı ne olursa olsun her türlü finansal krizler en az zayiat ile atlatılır. 

Son dönemlerde özellikle Çin ve Katar gibi bazı Arap ülkelerinin futbola yapmış oldukları yatırımlara hepimiz şahit oluyoruz. Teknolojik yatırımlara harcanan miktarlar kadar, belki daha fazlası futbol için harcanıyor. Amaç elbette ki sadece spor aşkı değil. Futbolun her geçen günü büyüyen ekonomisi, ülkelerin dikkatini daha da fazla bu yöne çekiyor. Futbol, kent ve ülke markalaşmasından tutun da, sosyal gelişime kadar büyük bir etki alanına sahip. Bir ekonomide sektörlerin varlığı ve nitelikleri, ülke ekonomisinin kalkınmasına lokomotif oluyor.  Futbol bu lokomotiflerden biri ve ülkeler için de futbol bu yüzden önemli. Her sektör gibi futbolun da güçlü bir finansal kaynaklara ihtiyacı olmalı. Olmalı ki, en azından orta vadede krizlerin etkisini en azan indirgesin. Böyle olduğunda da yaşanan olumsuzluklarda ne kimse liglerin başlamasını ister ne de kimse onları eleştirir.


Yazarın Son Yazıları
Yazarın En Çok Okunan Yazıları