Merkez Bankası’na (TCMB) yaptığı hamleler sebebiyle biraz içerlemiştim. Sıkılaştırmada daha doğrusu ek sıkılaştırmada aynı enstrümanları kullandığından bağışıklık kazanan piyasalarda spekülatörlerin pervasızca cirit attığını ifade etmeye çalışmıştım. Hatta kamu bankalarının da desteğiyle azgınlaşan risk iştahını zor bastırdığından söz etmiştim.

Sözümün hâlâ arkasındayım… Döviz ve faizlerdeki agresif çıkışları geriye doğru sıralasam herhalde tren olur… Ancak risk iştihana karşı verilen mücadele de yabana atılır cinsten değil, elbette. En yakını Londra swap piyasasıyla ilgili verilen mücadele…

Merkez Bankası’nın 27 ve 28 Mart’ta uluslararası traderlere karşı verdiği başarılı operasyonlarını unutmanın imkanı var mı? Analiz gazetesinde de “Londra’nın TL oyunu” ve “TL oyunu geri tepti” başlıklarıyla o günleri kamuoyu ile paylaşmıştık.

***

Başarı yok demiyorum… Başarının anlık olduğunu, gelecekteki saldırıları önlemeye yetmediğinden bahsetmek istiyorum. Birileri TL varlıklarına saldırıyor… Merkez Bankası hamle yapıyor. Ancak spekülatörler hamleye kadar alacaklarını alıp kayboluyorlar. İşte bu kısır döngünün bozulması ve piyasa oyuncularının manipülasyona yaklaşan yaklaşımlarının önlenmesi, hareketlerinin törpülenmesi gerekiyor.

Commerzbank Gelişen Piyasalar Kıdemli Ekonomisti Tatha Ghose’un “Kurdaki yükselişin büyük kısmı eski hikâyelerden kaynaklanıyor” sözünü ister istemez görmek zorunda kalıyorum. Sürekli eski meselelerimizden dolayı piyasa aktörlerine yem oluyorsak, bunun bir çâresine bakılmalı değil mi?

Yılbaşından bu yana TL’deki zayıflığı bilmeyen yok. TL’deki zayıflığın nereden geldiğini bilmeyen de yok. Yahu şu döviz rezervini bir türlü dünyaya anlatamadık. Enflasyonda ise henüz bir adım bile atamadık. Gıda fiyatlarını ve özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarını tutamadığımızdan ve özellikle tarla ile tezgah arasında büyük fireyi önleyemediğimizden gıda ile beslenmiş enflasyonu aylardır sırtımızda taşıyor, boşu boşuna yüksek faizler ödemek zorunda kalıyor, TL’yi zayıflatıyoruz. Ekonominin dışında bir de siyasî ve konjonktürel baskılara maruz kaldığımızda Merkez Bankası’nın sıkılaştırmasından başka tutunacak dalımız kalmıyor.

***

Dedim ya, Merkez Bankası’nın geç likidite penceresi uygulamaları dâhil birçok sıkılaştırma formüllerine bağışıklık kazanmış piyasaların farklı yöntemlerle hizaya getirilmesi lâzım. Tabiî ki hemen neymiş o? Bir ipucu ver, denilecek…

Aslında şu anda böyle bir formül işliyor gibi. Son Merkez Bankası hamlelerinden sonra kamu bankalarının devreye girip piyasaya döviz satmaları aslında bahsettiğim farklı modellerden belki de ilki. Olayı Fitch Ratings de çözmüş. Kredi derecelendirme kuruluşunun raporundaki bakışına bir bakın… “Türk hükümetinin kamu bankalarını desteklemek için güçlü bir eğilimi var…”

Raporda bir ifade daha var… “Hükümet kamu bankalarına sermaye desteği ve kredi vermeyi sürdürüyor ve varlık kalitelerindeki yıpranmaya karşı sermaye tamponlarını güçlendirmelerine yardımcı oluyor” cümleleri dolaylı olarak Merkez Bankası’na olan desteği de tahtında müstetir anlatmaya çalışıyor.

***

Hükümetin kamu bankalarına olan sermaye desteğini aslında müspet karşılamakla birlikte uygulamalara bakmak daha mantıklı. Sıkılaştırma operasyonlarıyla birlikte yan desteklerin piyasaları mutlaka doğru bir istikamete yönlendireceğine dair işte burada inancım fazlalaşıyor.

Bir gerçek var ki, Türkiye’de zemin yumuşak. Rahat operasyon yapamıyorsunuz. Döviz tevdiat hesaplarındaki büyümenin oluşturduğu ortam iyi çözümlenip çarelerinin aranmasına da bakılmalı… Bankalarda döviz hesapları yükselirken yapılması gereken önlemler bence önceliklerine göre sıralandırılmalı, diyorum.

Son söz: Merkez Bankası ve kamu bankaları operasyonlarının TL üzerindeki trader hesaplarını bozup bozmadığı ileriki günlerde daha iyi anlaşılacak. Ancak klâsik ve bilinen yöntemlerin de geri plânda tutulmasının faydalı olacağı görüşünde olduğumu belirtmek isterim.