Türkiye’nin uzun zaman 500’lerin üzerinde seyreden risk primi bu sıralar 394’lere indi. Türkiye’nin iç ve dış riskleri hakikaten giderek azalıyor. Daha 4-5 ay önce ensemizde poza pişirenler şu sıralar bize niçin diş geçiremiyor? Not düşürseler bile kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye karşıtı agresif davranışları piyasalara niye tesir edemiyor?  Türkiye bu duruma nasıl geldi?

İşte küçük bir analiz…

Öncelikle son 6 yılda 7 seçim yapan Türkiye artık ekonomisi üzerinden ekonomi baskısını attı. Toplam borç, dış finansman ihtiyacı, bütçe gerçekleşmeleri ve cari dengede dünyaya göre birçok ülkenin üzerinde olan Türkiye, ekonomi olarak tüm ipleri eline aldı. Şu anda tek sıkıntısı enflasyon ve faizler. Ancak onlar da düşüş eğiliminde. Bu arada enflasyon ve faizlerdeki düşüşte para ve maliye politikalarının ortak hamlelerini de unutmamak lâzım. Yani iç risklerde birçok belirsizlik ortadan kalktı, kalkıyor…

Dış riskler ise küresel resesyon beklentilerinden kaynaklı dış ticaret sorunları ki o da katma değerli mal üretimi ve alternatif pazarlarla aşılmaya çalışılıyor. Dövizin yükselişinde direkt etken olarak görünen S400’ler, F35’ler, Suriye olayları, İran meselesi, Doğu Akdeniz’de enerji krizi Türkiye’nin kontrol altında tuttuğu dış gelişmeler. Risk priminin özellikle Japonya’da gerçekleştirilen G20 zirvesinden sonra süregelen belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla 300’lerin de altına ineceğine dâir kanaatler de yükseliyor.

***

Ne söyleyeyim, uluslararası dolar spot endeksinin son 5 aydan bu yana ilk ciddi kaybını gördükçe gözlerim sevinçten yaşarmıyor değil. Bir de Avrupalı birçok trader, küresel olayların ABD parası üzerinde baskı oluşturmasıyla genele yayılacak bir dolar satışından bahsediyor. Oh oh, ne âlâ! Bu da bizim için kaymaklı kadayıf olur!

Zirâ Japonya’daki G20 toplantıları sadece Türkiye için değil birçok alanda belirsizlikler yaşayan ABD için de çok önemli. ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ile anlaşmasından başka şansının kalmadığını tüm piyasa otoriteleri hep bir ağızdan söylüyor. Maamafih Trump’ın bugünkü Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’le yapacağı görüşme fevkalade önemli. Çin ticaret savaşlarındaki politikasından vazgeçmediğini her defasında açıklıyor. Söz konusu direnci gören Trump’ın “Bir şeyler yapma ihtimali yüksek” dediği Xi Jinping’le Türkiye saatiyle 05:30’da bir araya geleceği toplantı gerçekten kritik seviyede…

Bana sorarsanız, Huawei ve diğer Çinli şirketlerin toplantıya damga vuracağı kesin. Ama diğer konu ise Hindistan. Çin’den sonra en büyük pazar olan Hindistan’ın ABD mallarına ek gümrük vergisi uygulaması da Trump’ın canını sıkacak şekilde masaya gelebilir. Açıkçası Trump, Çin ile Hindistan arasında ne yapacağını bilemeyen zavallı, çulsuz bir tüccar pozisyonuna düşmüş durumda! Ayrıca Trump, İran’ın nükleer anlaşma mes’elesinde endişeler içinde nal topladığı gerçeğini de unutmamak lâzım!

***

Trump’ın derdi Çin, Hindistan ve İran ile bitmiyor… Bir de Türkiye ile yaşadığı S400 ve F35’ler meselesi var. ABD Başkanı bugün Türkiye saatiyle saat 07:00’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek ve kendi lehine sorunları çözmek için güç gösterisinde bulunmayı deneyecek. Genel kanaat Türkiye/ABD ilişkilerinin G20 toplantısından sonra normale döneceği yolunda. Trump, Çin Devlet Başkanı Xi’de olduğu gibi Erdoğan’ın önerilerini kabul edecek ve krize mahal vermeyecek. 

Evet, yurt dışını dolaylı olarak ilgilendirse de yurt içi piyasalar için Erdoğan/Trump görüşmesi bir numaralı gündem. S400 ve F35 meselesi çözülürse Türkiye’nin CDS’lerini direkt etkileyen belirsizliklerle dolu bir dış risk daha ortadan kalkacak. Böylece piyasaların iyileşmesinde ciddi bir viraj dönülmüş olacak.

Şâyet Trump, inadını sürdürür Türkiye’yi ambargo ve yaptırımlarla tehdit ederse tabii ki yapılacak çok şey olacak. Bilhassa burada aylardır kahramanlar gibi savaşan Merkez Bankası’na (TCMB) iş düşecek. Piyasaların aman aman Türkiye’ye yaptırım kararını derin volatiliteyle karşılayacağını da  tahmin etmiyorum. Çünkü ABD Merkez Bankası (FED) başta küresel merkez bankalarının faiz indirme politikalarına hazırlık yaptığı bir dönemde TCMB’nin de elinin rahat olduğunu düşünüyorum.

Trump önce Çin Devlet Başkanı Xi ile ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşecek. İnşallah toplantılarda ipe un sermeden aklı selim bir davranış sergiler.

Son söz: Her iki kritik görüşme dünyayı âbâd da edebilir, berbât da…