Dünyada 32 ülkeyi etkisi altına alan koronavirüs salgını Çin başta küresel alan genişletirken son olarak İran, Güney Kore ve İtalya’da ölümlerin artması, Irak, Kuveyt, Bahreyn ve İsrail’de de virüs salgının görülmesi küresel piyasaları alarm seviyesine getirdi.

Başta Borsa İstanbul (BIST 100) olmak üzere yurt içi piyasalar yurt dışı piyasaların olumsuz etkisiyle günü tamamlamak zorunda kaldı. Uluslar arası birçok yatırım bankası virüs salgınının etkileriyle ilgili ekonomik raporlar hazırlıyor. Raporlarda en ilgi çekici tespit ise ‘Virüs salgınının batarak 2008 küresel krizini tetikleyen ABD bankası Lehman Brothers’a benzetilmesi’.

Çin’den yayılarak dünyayı saran yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vak’ası 80 bine ulaştı. Sadece Çin’de ölenlerin sayısı 2 bin 600’e dayandı. Ocak ayının başında başlayan ve Şubat ayının son haftasında küresel anlamda endişeleri yükselten virüs Hong Kong, Makao, Tayvan, Tayland, Güney Kore, Japonya, Singapur, Vietnam, Malezya, Sri Lanka, Kamboçya, Nepal, Hindistan ve Filipinler’de etkisini sürdürüyor. Kovid-19 virüsü, çoğunlukla Çin'den giden kişiler yoluyla Fransa, İtalya, İngiltere, Almanya, İsveç, İspanya, Finlandiya, Rusya, Kanada, ABD, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran, İsrail, Kuveyt, Bahreyn ve Afganistan’a da atladı.

Riyad’da uluslar arası toplantı

Koronavirüs salgınının dünyada etkisini artırması Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirilen G-20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi’nin de birinci gündemi oldu. Yayımlanan sonuç bildirisinde virüs salgınına yönelik tedbirlerin görülmemesine karşılık risk takibinin artırılmasına karar verildi ve salgına karşı ne yapılmasına dair bir liste oluşturulduğu bildiriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın da katıldığı toplantıda G-20’nin dünyada gelişen ekonomik ve güvenlik endişelerinin ele alındığı ve söz konusu tehditlere karşı politika oluşturma ve müdahale etmede hazırlıkların konuşulduğu tahmin ediliyor. Bakan Albayrak twitter paylaşımında, “Riyad’da düzenlenen G-20 Finans Bakanları Toplantısında küresel ekonomi gündemiyle ilgili görüşlerimizi paylaştık. G. Kore Başbakan Yrd. Sn. Nam-Ki Hong ve ABD Hazine Bakanı Sn. Steven Mnuchin ile ekonomik işbirliğimiz ve bölgesel gelişmelere ilişkin toplantılar gerçekleştirdik” dedi.

Türkiye tedbirleri artırdı

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “İran’la 3 adet kara hudut kapımız mevcut: Ağrı Gürbulak, Van Kapıköy ve Hakkari Esendere. Buna ilaveten Iğdır’dan Özerk Nahçıvan Bölgesi’ne açılan Dilucu Sınır Kapısı da mevcut. Bakanlığımız bünyesinde görev yapan bilim kurulumuzun önerisiyle tavsiye kararları kapsamında sınır hareketinin azaltılması noktasında ilave tedbirlere ihtiyaç duyuldu. İran’daki tablonun giderek artış göstermesi sebebiyle komşumuzla sınırlarımızı geçici olarak kapatma kararı aldık” derken İran ile olan hava, kara ve demiryolu geçişlerinin durdurulduğunu açıkladı.

Diğer taraftan dünyanın her yerinde ülkeler virüs salgınına karşı alarm seviyesinde. Ortadoğu’da virüsün en fazla yaygınlık gösterdiği İran’da vak’a sayısı artıyor. Ölenlerin sayısı da 12’i buldu. Bir kaynak ise İran’ın Kum kentinde virüs sebebiyle 50 kişinin öldüğü haberini verdi. İran’ın komşusu Irak, Körfez ülkelerinden Kuveyt, Bahreyn ve İsrail’de de koronavirüs vakalarına rastlandı. Avrupa’da virüs vakaları artıyor. En son ölü sayısının 7’ye çıkması ve karantina bölgesi ilan edilen İtalya’da Venedik Karnavalı iptal edildi. Avusturya da virüs şüphesi bulunan iki yolcunun bulunduğu İtalya trenini ülkeye almadı.

Piyasalar darmadağın

UBS, Nomura, Barclays gibi uluslar arası yatırım bankaları dünyayı etkisi altına alan virüs salgınının başta Çin olmak üzere, yerel ve küresel ekonomiye vereceği zararla ilgili raporlar yazmaya başladı. Bankalar ‘virüsün artan etkisiyle ekonomileri olumsuz etkileyeceği’ görüşünü paylaşıyor. İngiltere’deki AdMacro adındaki bir araştırma şirketi ise son raporunda bankaların üzerinde ciddi bir yorumdan bahsetti. Raporu hazırlayan ekibin başındaki Patrick Perret – Green koronavirüs salgınının 2008 yılında küresel krizi tetikleyen Lehman Brothers etkisi oluşturacağını ve global ekonomiyi resesyona sürükleyerek yeni bir kriz ortamına sebep olabileceğini ileri sürdü.

Ocak ayı başında kendini gösteren ve Şubat’ın son haftasında dünyaya karabasan gibi çöken koronavirüs salgını küresel emtia ve hisse senedi pazarlarını allak bullak etti. Ayın son haftası açılışında Asya piyasalarında yüzde 4’lerin üzerinde bir kayba sebep olan virüs salgını Avrupa ve ABD borsalarını salladı. Salgın sebebiyle riskten kaçan yatırımcı iştahını tahvile yönlendirdi. ABD tahvil faizlerini de son 4 yılın en dibine indirdi. ABD 2 yıllık tahvil faizi yüzde 1,27, 5 yıllık tahvil faizi yüzde 1,23 ve on yıllık tahvil faizi 1,38 seviyelerini gördü. Negatif faizli tahvil stoku ise 14 trilyon doların üzerine çıktı.

Küresel hisse senetleri sert düşerken, Standard & Poor's 500 endeks vadeli kontratları yüzde 2,6 ile altı ayın en sert düşüşünü gerçekleştirdi. Dow endeksi de yüzde 0,78 değer kaybederken Alman DAX yüzde 3,58 ve İngiliz FTSE 100 yüzde 3,14 ile günü kayıpta kapattılar.

Altın 1700 dolar yolunda

Jeopolitik riskler ve koronavirüs ile 1600 dolar sınırını geçen ons altın ise yeni hafta virüs salgınının da daha fazla alan genişletmesiyle 1690 dolar sınırını test etti. Ancak sarı maden ilerleyen saatlerde kâr satışlarının gelmesiyle yüzde 2’lik kazançla 1672 dolara kadar çekildi. Altın fiyatlarının yükselişinde ABD tahvil faizlerindeki getirinin de düşmesi etkili oldu. Salgının 32 ülkenin dışına atlaması durumunda altın fiyatlarının 1700 doları geçeceği tahmin ediliyor. Altının yanında kıymetli madenlerde de fiyatlar yükseliyor. Paladyum da 2 bin 700 doları geçerken, koronavirüs salgınından etkilenen petrol fiyatları ise yönünü aşağı çevirdi. Kara altın günlük bazda brentte yüzde 4’ten fazla bir kayıp yaşadı ve 56 dolar seviyesine geriledi.

Koronavirüs salgınının yanında Suriye’deki gelişmeleri de gündeminde tutan yurt içi piyasalar da olumsuz günün etkisinde kaldı. Kapalıçarşı’da da 24 ayar külçe altının gramı 333 liraya, Cumhuriyet 2 bin 241 liraya, yarım 1090 liraya, çeyrek altın 546 liraya çıktı. Virüs etkisinin yaygınlaşması Türk tahvil faizlerini de yükseltti.  Türkiye’de 2 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 11,86, 5 yıllık tahvil faizi yüzde 12,50 ve on yıllık tahvil faizi de yüzde 12,41’e ulaştı.

Borsa İstanbul (BIST 100) endeksi de güne yüzde 1,5 düşüşle başladı. Gün içinde 113.463 puanı gören BIST 100 endeksi ilerleyen saatlerde yüzde 2’nin üzerinde değer kaybederek bu yıl elde ettiği tüm kazancını sildi. Piyasanın açılışında 6,15 lirayı gören dolar ve 6,66 liradan satılan euro gün boyu yüksekliğini korudu ve ortalama yüzde 1 oranında prim yaptı.