BDDK dün TL'ye erişim sınırlamalarıyla ilgili sağlanan muafiyeti yurtdışında yerleşik tüm bankaları kapsayacak şekilde bazı alanlarda genişletme yoluna gitti.

Merkez Bankası ise geçmişte de bir çok kez kullanılan ve piyasa tarafından örtülü faiz artışı olarak da adlandırılan likidite sıkılaştırmasına gideceğini açıkladı. İlk adımlar dün itibarıyla görüldü.

Düşük faiz politikasının bir sonucu olan döviz çıkışlarını desteklemek adına kamu 2019'dan beri 110 milyar doları aşan döviz arzı yarattı. Bu politikaların bir sonucu olarak ise rezervler piyasanın sorguladığı seviyelere geriledi. Piyasada faiz artışı beklentileri oluştu.Yeni kaynak olmaksızın bu politikanın mevcut rezervlerle sürdürülemeyeceği yönünde kuvvetlenen piyasa beklentileriyle birlikte dolar/TL tarihi rekoru görürken, borsada %5'e yaklaşan değer kaybı yaşandı.

Merkez Bankası, Türkiye Bankalar Birliği ev sahipliğinde banka genel müdürleriyle dün bir toplantı gerçekleştirirken TBB açıklamasında, TCMB Başkanı Murat Uysal'ın önümüzdeki dönemde likidite yönetimi ve fonlama politikasına yönelik bilgilendirmede bulunduğu belirtildi.

BANKACILAR: TCMB SIKILAŞTIRMA ADIMLARINA BAŞLADI

TCMB) TL'deki değer kaybının hızlanmasının ardından, piyasalaya sağladığı likiditenin kompozisyonunda ve dolayısıyla maliyetinde değişikliğe giderek TL faizini artıracak adımlara yöneliyor.

TCMB'nin hali hazırda politika faizi %8.25 seviyesinde bulunuyor. Ancak banka piyasayı politika faizinin 150 puan altına kadar fonlama enstrümanlarına sahip. Salgın döneminde başlayarak hala kullanılan bu fonlamalarla TCMB'nin piyasaya sağladığı ortalama fonlama maliyeti 16 Temmuz'da politika faizinin 90 baz puan altına yani %7.34'e kadar gerilemişti. TCMB son iki günde attığı adımlarla ise fonalma maliyetini %7.88'e yükseltti.

Bankacılar politika faizini değiştirmeden TCMB'nin önümüzdeki günlerde de piyasaya sağladığı fonlamanın maliyetini yükseltmesini bekliyor. İlgili yükselişin dolaylı olarak ne kadar bir faiz artışına yol açacağı ise bankacılara göre TL'deki değer kaybının durması hatta terse dönmesinde ana belirleyici olacak.

TCMB'nin fonlama kompozisyonuna bakıldığında politika faizinin altından yapılan fonlamanın vadesi gelmemiş tutarının yaklaşık 60 milyar TL maliyetinin ise yaklaşık %6.8 olduğu görüşüyor. Politika faizi %8.25 seviyesinde bulunurken ek litikide imkanlarının BIST kotasyon gibi gecelik fonlama kanalları %9.75 ve bankaların faiz koridorı politikası ile yönlendirildiği en üst faiz oranı ise %11.25 ile Geç Likidite Penceresi.

Goldman Sachs "Geçmiş performans göz önüne alındığında TCMB'nin dövizdeki zayıflığa önce (bankaları) %9.75 seviyesindeki gecelik fonlama penceresine, baskı azalmazsa fonlamayı %11.25 seviyesindeki geç likidite penceresine kaydırarak yanıt verebileceğini düşünüyoruz" dedi.

Bir bankanın ALM yetkilisi, "Geçmişde de bir çok kez benzerlerini gördüğümüz üzere TCMB'nin doğrudan faiz artışı yerine fonlama kompoziasyonu değiştirerek TL'nin maliyetini artırarak adımlara yöneldiğini görüyoruz. 2 günde 20 baz puan maliyet arttı. Bugün de devam edeceğini kademeli olarak maliyetlerin artırılacağını anlıyoruz" dedi ve ekledi:

"Son 2 günde yapılan 20 baz puanlık sıkılaştırmanın önce 50 paz puana taşınmasını, ardından TL'deki baskının azalmaması halinde buna 150 baz puanlık bir sıkılaştırma daha eklenebileceğini öngörüyoruz. Henüz bu noktaya hızlıca gidileceğini düşünmesek de banka politika faizini değiştirmeden 350 baz puan sıkılaştırma yapabilecek yapıya sahip. TL'de devam eden değer kaybına göre bunların politika faizi artışından önce kademeli olarak kullanılacağını düşüyoruz."

Bankacılar ilgili adımlarla birlikte mevduat, kredi faizlerlerinde de TCMB'nin sıkılaştırma gerçekleştirdiği oranlarda artışlar bekliyorlar. Öte yandan bu sıkılaştırmanın mevduat ve bazı kredi faizlerine de yansıması bekleniyor.

Bankacılar Reuters'da dün yayımlanan haberlerde de dikkat çekildiği üzere TL'deki değer kaybının durması için ya yeni bir dış finansman kaynağı ya da faiz artışı gerektiği görüşündeler.

Her ne kadar politika faizinde artış yapılmamış olsa da likidite adımlarıyla yapılacak sıkılaştırmanın boyutu TL'de de belirleyici olacak.

TCMB geçmiş başkanlar dönemlerinde de siyasetin faiz artışlarına sıcak bakılmadığı dönemlerde politika faizini sabit tutarak ancak likidite politikasını değiştirerek bir çok kez aslında faiz artışı yapmış ve bu sistem piyasa tarafından "örtülü faiz artışı" olarak adlandırılmıştı.

Uygulama geçmişte bankanın politika faizini değiştirmeden de olsa faiz artışı yapabileceğini gösterdiği için piyasaya her seferinde pozitif etki yaratmıştı.

DOLAR/TL TARİHİ REKORA YAKIN

TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı önceki gün %2, dün ise %3'ü aşmış durumda. Kur dün 7.3175 ile rekor kırdıktan sonra saat 0911 itibarıyla bu seviyenin sınırlı altında 7.2850/7.2870seviyesinde işlem görüyor.

Euro/TL ise yeni tarihi zirve olan 8.6558'e kadar yükseldikten sonra aynı saatte 8.6345/8.6336 seviyesinde.

CDS 600 CİVARINDA

Türkiye'nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi ise 600 baz puan civarında seyrediyor.

Belirgin düşüşün ardından genel olarak yükseliş yönlü seyir izleyen 5 yıllık CDS geçen hafta 500 puanın altında idi. Sert yükselişler sonrası CDS önce 500 ardından 550 dün ise 600 baz puanu aştı. 5 yıllık CDS saat 0920'de 597/6124 seviyesinde.

Gösterge 10 yıllık tahvil ise önceki gün son işlemde %13.51 seviyesindeydi. Dün yaklaşık 75 baz puan artış gösteren 10 yıllık getiri son işlemde %14.28 seviyesindeydi.