Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan verilere göre TÜFE Kasım'da aylık %1 olan beklentiye karşılık %2.3 arttı. Yıllık TÜFE ise %12.6 beklentisine karşılık %14.03 https://tmsnrt.rs/3jjNKaf arttı.

TÜİK verilerine göre aylık bazda artışın yüksek olduğu gruplar %4.51 ile ulaştırma, %4.16 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %1.69 ile ev eşyası oldu. Yıllık bazda ise artışlarda en belirgin kalemler %29.42 ile çeşitli mal ve hizmetler, %21.08 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %18.67 ile ulaştırma oldu.

Verilere göre 2019 Kasım'da aylık %0.68 azalan işlenmemiş gıda fiyatları 2020 Kasım'da %6.2 artış gösterdi. Bu artış işlenmemiş gıdada yıllık enflasyonun Ekim'deki %18.8 seviyesinden %27'ye yükselmesine neden oldu.

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" endeksi Kasım'da yıllık olarak %12'den %13.72'e, "C" endeksi ise % 11.48'den %13.26'ya yükseldi.

Kasım'da yıllık enflasyonun %14'ü aşmasıyla birlikte enflasyon Ağustos 2019 seviyelerine yükseldi.

ELVAN: FİYAT İSTİKRARI İÇİN PARA/MALİYE POLİTİKASINI EŞGÜDÜMLE KULLANILACAĞIZ

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ise beklentilerin üzerinde açıklanan enflasyon verisinin ardından Twitter'dan yaptığı açıklamada, enflasyonun; gıda, petrol fiyatlarındaki artış ve döviz kurundaki etkilerin yansımasıyla yıllık %14.03 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğini belirterek şöyle dedi:

"Yüksek enflasyonun vatandaşımız üzerindeki etkilerini en aza indirmek için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Enflasyonist beklentilerin iyi yönetilmesi ve fiyat istikrarının tesisi için, para ve maliye politikası araçlarımızı eşgüdüm içinde kullanacağız."

Dolar/TL beklentilerin üzerindeki enflasyon verisi sonrası 7.8560 seviyesinden 7.9195'e kadar yükseldi. Elvan'ın 'fiyat istikrarı için, para ve maliye politikasının eşgüdümle' kullanılacağı açıklaması sonrası ise veri öncesi seviyelerin de altına geriledi. Kur 7.83 ile günün en düşük seviyelerine geriledi. TL'nin enflasyon verisi sonrası gelişmekte olan para birimleri arsında dolar karşısındaki günlük en kötü performası da en iyi performansa döndü. Dolar/TL saat 1234'te 7.8350/7.8420 seviyesinde işlem gördü.

BlueBay Investment'tan Timothy Ash, "Piyasada enflasyon verilerinin manipüle edildiğine ve perakendecilere fiyatları artırmamaları için baskı yaparak serilerle oynama yapıldığına dair pek çok söylenti varken, önceki ekonomi yönetimi ekibi sorunu reddediyordu. Görünüşe göre yeni göreve gelen kişiler 'evet bir sorunumuz var ve enflasyonla mücadele etmek için sahip olduğumuz tüm araçları kullanacağız' mesajı veriyorlar" dedi.

VERİ, YENİ FAİZ ARTIŞI BEKLENTİSİ YARATTI

Tera Yatırım'dan Enver Erken "Reel faiz pozisyonunu kuvvetlendirmek, TL'nin istikrar kazanmasına yardımcı olmak ve bozulan enflasyon görüntüsünü kontrol altına almak için 24 Aralık PPK'sında bir faiz artırımına ihtiyaç duyulacağını düşünüyoruz. Eğer cari enflasyona göre reel faiz %2'nin üzerinde tutulmak isteniyorsa, bu faiz artırımı 150 baz puan civarlarında olabilir" dedi.

TCMB, Para Politikası Kurulu toplantısına ilişkin yayımladığı tutanaklarda Kasım ayına ilişkin verilerin, enflasyonda döviz kuru oynaklığı kaynaklı bir yükselişe işaret ettiğini fakat para politikasındaki kararlı duruşla beraber bu artışın geçici olacağını belirtmişti.

Bankacılar bu açıklamayı TCMB'nin enflasyonda Kasım'da yaşanacak yükselişe "geçici" olarak bakması nedeniyle bir politika tepkisi vermeyebileceği yönünde değerlendirmişti. Ancak enflasyondaki gerçekleşmenin Kasım'da tahminlerin çok ötesinde olması sonrası beklentiler daha net şekilde faiz artışına doğru evrilmeye başladı. TCMB'nin bir sonraki PPK kararı 24 Aralık'ta.

Capital Economics'de Gelişmekte olan ülkeler kıdemli ekonomisti Jason Tuvey, "Manşet enflasyon Kasım ayında beklentilerin oldukça üzerinde artarak %14'e yükseldi ve geçen ay TL güçlü bir şekilde yükselirken ve ekonomi yeni bir gerileme yaşayacak gibi görünürken, bu TCMB üzerinde daha fazla faiz artırımı yapma baskısını artırıyor" dedi.

TD Securities tarafından derlenen verilere göre 2020 yılında Türkiye haricindeki neredeyse tüm gelişmekte olan ülkeler politika faizlerinde indirime gitti. Tek artış yapan Türkiye oldu. Öte yandan gelişmekte olan ülkeler arasında bir çok ülkede enflasyon, hedef ve tahminlerin altında bir oluşurken Türkiye bu konuda açık ara ayrışan tek ülke oldu.

Veri öncesi Reuters'da bu sabah yayımlanan piyasa raporunda bir bankacı, enflasyonun %13'ün altında kalıp kalmayacağının izleneceğini belirtmiş ve "2021 Mayıs ayı itibarıyla enflasyonda hatırı sayılır düşüşler göreceğiz. Ancak bu tarihten önce enflasyonda yaşanacak yükseliş TCMB'nin politika faizinin yeterliliğinin sorgulanmasına neden olursa TL'de daha fazla endişeye ve değer kaybına neden olabilir" demişti.

Öte yandan enflasyondaki yüksek seyir nedeniyle TL'deki getiriyi yeterli bulmayan lokallerin 228.2 milyar dolarla tarihi zirvede olan döviz-altın varlıklarının önümüzdeki dönemde nasıl seyir izleyeceği de piyasada izlenen konular arasında yer almayı sürdürüyor. Lokallerin döviz alımları son dönemde yoğun yabancı girişine karşın TL'deki değer kazancını sınırlayan en önemli etken konumundaydı.