Hükümetin bankacılık sektöründe yıllardır devam eden temettü dağıtılmaması tavsiye kararı ve Türkiye'nin dur-kalk büyümesini canlandırma baskısı, banka hissedarlarının sabrını sınıyor. Reuters'ın konuştuğu çok sayıda banka yöneticisi, danışmanlar ve analistlere göre, bu ortamda ana hissedarların yeni sermaye artırımlarına sıcak bakmaları ve pazar payı için mücadelele etmeleri olası görünmüyor.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye'nin koronavirüs salgını nedeniyle finansmanının zayıflamasının Ankara'nın, özel bankalara müdahale etme olasılığını arttığını ve özel bankaların dış borçlarını çevirme kabiliyetini azaltabileceğini açıkladı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı konuyla ilgili Reuters'ın sorusuna bir açıklama yapmadı.

Türkiye Nisan ayında, özel bankaları daha fazla kredi vermeye ve daha fazla devlet tahvili almaya zorlayan aktif rasyosu düzenlemesini yürürlüğe koyarken, kamu bankalarına da 21 milyar lira (3 milyar dolar) sermaye enjeksiyonu sağlandı.

Hermes Investment Management üst düzey analisti Filippo Alloatti, "Orta vadede zorlu ekonomik durum birleşmeleri daha cazip hale getirecek" dedi.

Son altı ay içinde, İtalyan UniCredit Yapı Kredi'deki payını azaltırken, HSBC de Türkiye'den çıkmayı değerlendiriyor.

Hazine, bankaların krizlerde bile dış borcu çevirmekte başarılı olduğunu ve ekonomik gerilemede kredi akışını sağlamak için yeterli likiditeye sahip olduğunu ifade ediyor.

Bir banka yöneticisi, özel bankaların kredi vermek ve sermaye artırımı yapmak ile "harekete geçmeme" arasında seçim yapmak zorunda kalacaklarını söyledi.

Üst düzey bir banka danışmanı da Türkiye'de iş yapma riskleri göz önüne alındığında hissedarların sermaye artırımı yapmalarının "söz konusu olmadığını" belirterek şunları söyledi:

"Şu anda özel bankalarda ve yabancı ortaklı bankalarda ana ortakların sermaye artışı yapması neredeyse imkansız. Özel banka sahiplerinin de bir pencere açıldığında hızlıca çıkacağını düşünüyorum. Ancak devam eden salgın, varlıkların gerçek değerlemesininin şu an zor olması ve potansiyel alıcı bulunmamasından dolayı şu an böyle bir pencere yok."

BANKA ÇIKIŞLARI

Borsa İstanbul'da işlem gören banka hisseleri bu yıl %26 düştü. Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank pazar payını artırdı. Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank'ın 2014 sonunda %30 olan toplam kredilerden aldığı pay şu an itibarıyla %48 seviyesine kadar yükseldi.

Bankacılık sektörünün özsermaye kârlılığı, yabancı ortaklıkların yoğun bir şekilde Türkiye'ye girdiği 2007 yılında yaklaşık %25 seviyesindeydi. Ancak özsermaye karlılığı azalarak %11.5 seviyesine kadar geriledi.

Öte yandan Türkiye'nin 40 civarındaki özel bankası 2018 krizinden sonra milyarlarca dolarlık NPL ile de karşı karşıya kaldı.

Bir bankacılık kaynağı "Sektör hükümet tarafından giderek daha fazla kontrol ediliyor ve bu özel banka çıkışlarını tetikleyebilir" dedi.

Değişimi tetikleyebilecek bir diğer faktör ise, Ankara'nın geçen yıl döviz piyasaları ve bankalar üzerindeki kontrolünü sıkılaştıran bir dizi düzenlemelerin yarattığı maliyet. İlk çeyrek verilerine gore kamu bankalarinin net karı %83 artış gösterirken, yerli özel bankaların net kârı %9.3 yabancı bankaların ise %3.6 arttı.

Üst düzey bir banka yöneticisi, "Sson yıllarda artan maliyetler ve getirilen düzenlemelerin de etkisiyle bu sürece ayak uyduramayanlar sektörden çıkabilirler; bu maliyeti yönetmeyenlerin paylarını, bu süreci daha iyi yönetenler alabilir" dedi ve ekledi :

"Haftada bir regülasyon degismez, bu biraz sık olmaya başladı bankacılık sektöründe, bunun artık oturması gerekiyor."

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Yönetici Direktörü Francis Malige ise Türk şirketleri iyi durumda olduğu için bu durumun kısa vadede birleşme baskısını azalttığını söyledi.

Malige, "Bir konsolidasyon olursa şaşırmam ama hemen olmasını beklemiyorum çünkü konsolidasyon genellikle finansal krizlerin akut aşamasından sonra olur" dedi.