Galip Umut ÖZDİL

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri, 2020 yılı sözleşmeli üretim ve tarımsal ürün alım faaliyetlerini düzenlediği tanıtım toplantısı ile açıkladı. Tarladan sofraya sloganıyla başlatılan talebe bağlı planlı üretim modeli hakkında bilgi veren Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Dr. Fahrettin Poyraz, önceki yıllarda pilot çalışmalar yaptıklarını, 2020 yılı itibariyle sözleşmeli üretim modeline ağırlık verdiklerini söyledi.

Kurumlar arası işbirlikleri ile büyüyecek

Poyraz, “Bu dönemde tarım gibi stratejik öneme sahip bir alanda devamlılık, fiyat ve kalite istikrarının sağlanması, ithalatın azaltılıp ihracatın artırılması için üretimde planlamanın önemi daha da belirgin hale gelmiştir. Tarımda zaman zaman üreticilerin yüksek gelir beklentisiyle aynı ürüne yönelmelerinden kaynaklanan sıkıntılar yaşanmakta” dedi. Talep fazlası ürünlerin çoğu zaman hasadının bile yapılmadığını ifade eden Poyraz, “Bunun yanında yakın zamanda gördüğümüz gibi bazı fırsatçıların fiyat yükseltme beklentisi ile üreticilerimizde ürünlerini alarak depoladıkları ve bundan dolayı piyasa dönem dönem belli ürünlerde sıkıntılar yaşanmakta. Bazı dönemlerde de para etmez düşüncesiyle bazı ürünlerde ekim yapılmaması nedeniyle fiyatlarda aşırı yükselme, hatta ithalat mecburiyeti yaşanmakta. Bundan dolayıdır ki sözleşmeli üretim modeli elzem bir duruma gelmiştir” diye konuştu. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin, kısa bir süre önce, Dijital Tarım Pazarı’nı (DİTAP) tanıttığını hatırlatan Poyraz, şöyle devam etti: “DİTAP, çiftçinin ürettiği ürünlerin, değer fiyattan tüm alıcılar ve üreticilerle buluşturulmasına hedefliyor. Bu alanda gerek kurumlar arası işbirlikleri ile yeni pazar oluşumları sağlama gerek kendi şirketlerimizin üretim ve kaynak ihtiyaçlarını karşılamak olmak üzere çeşitli çalışmalar sürdürüyoruz. Ortaklarımızın pazar kaygısı duymadan, güvenle ekim yapabilmeleri ve piyasa dengesinin de korunması amacıyla sözleşmeli üretim modeli çalışmaları yapıyoruz. Bu sayede tek bir üründe yoğunlaşma ya da belli ürünlerde ithalata ihtiyaç duymadan yerli kaynakların verimli kullanımına ve milli tarım projesine de destek veriyoruz.”

Sözleşmeli üretimde hedef 1 milyar lira 

Ürün değerlendirme çalışmalarına özellikle önem verdiklerini vurgulayan Poyraz, şu bilgileri Verdi: “2017 yılında 450 milyon lira bedelle 447 bin ton ürün satın alımı gerçekleştirdik. 2018 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 72’lik artış sağlanarak toplamda 800 milyon lira bedelle 620 bin ton ürün alımı yaptık. 2019 yılında da 760 bin  ton ürün 1 milyar 250 milyon lira bedelle üreticilerimizden alınmıştır. 2020 yılında da ürün değerlendirme faaliyetleri kapsamında 11 Mayıs 2020 itibariyle üreticilerimizden 61 bin ton ürünün 195 milyon bedelle alımı gerçekleşmiş olup, geçen yılın aynı dönemine göre tutar bazında yüzde 7 oranında bir artış sağlanmıştır. 2020 yılında ise geçtiğimiz 3 yılın tecrübesiyle hedefimiz 2.5 milyar lira bedelle ürün değerlendirme faaliyetlerini tamamlamak. Orta vadede ise bu rakamı 5 milyar lira seviyelerine çıkarmak istiyoruz. 2020 yılı için hedeflediğimiz 2,5 milyar liralık ürün alımının 1 milyar liralık kısmını Sözleşmeli Üretim Modeli kapsamında almayı planlıyoruz. Bu yıl, 3 milyon dekarlık tarım arazisinde ortakları aracılığıyla üretimi yapılan 1.6 milyon ton ürün alımı yapacağız.” 

TK SERA çalışmalarına başladı

2020 yılından itibaren yaklaşık 400 bin dekarlık alanda 500 milyon lira tutarında sözleşme girişi yapıldığını hatırlatan Poyraz, “Ayçiçek, Çeltik, Silajlık Mısır, Dane Mısır, Salçalık Domates ve ikincil ürün olarak yetiştiriciliği yapılan çeşitlerin sözleşme girişleri halen devam etmektedir. 2020 yılında çiftçilerimiz ile 1 milyon dekar alanda sözleşmeli üretim yapılmasını planlıyoruz” dedi. 2019 yılında kurulan TK SERA ile birlikte serada üretim yapan üreticilere yönelik çalışmalar yaptıklarını kaydeden Poyraz, “Sözleşmeli üretim kapsamında kooperatiflerimiz işbirliğinde özellikle küçük ölçekte üretim yapan çiftçi ve ortaklarımızın ürünlerinin alınarak ulusal zincir marketlerine satışına yönelik çalışmalar devam etmektedir” diye konuştu.

Tarım Kredi’nin gübre  fiyatları yüksek mi?

Son dönemde gündeme gelen gübre fiyatları konusunda açıklamalar yapan Fahrettin Poyraz, “Biz gübre hammaddeleri konusunda ciddi anlamda dışa bağımlıyız. Döviz fiyatlarındaki hareketlilik maliyetlere yansıyor. Türkiye’de 6 milyon ton gübre üretiminin 2 milyon tonunu iştirakimiz olan GÜBRETAŞ yapıyor. Biz piyasada fiyat belirleyici konumdayız. Diğer firmalar rekabet edebilmek için bizim fiyatımızın altına düşmek zorunda. Tarım Kredi Kooperatiflerinin olmadığı yerlerde gübre piyasasındaki fiyatlarla, olduğu yerdeki fiyatları kıyaslamak gerekiyor. Kooperatifin rolü o zaman daha net anlaşılır. Yine de serbest piyasaya göre fiyatlarımız yüksek değil. Çok bir fark yok. Piyasanın altında satış yaptığımız zamanlarda oldu” dedi.